26 oktober 2018, Sommelsdijk - Een nieuwe column van Lucas Hartong. Lucas is columnist voor iGOnl, die om de week zijn belevingen en gedachten zal verwoorden in een column. Hartong heeft zijn opleidingen afgerond in de journalistiek en theologie en heeft vijf jaar in het Europees Parlement gezeten. De meeste inwoners van het veelzijdige eiland Goeree-Overflakkee kennen of herkennen hem. Lucas is getrouwd, heeft inmiddels twee studerende kinderen en zijn hobby's zijn naast het schrijven van de nieuwe columns: fietsen en raften. De columns van Hartong zullen verschijnen onder de rubriek Overig/Column op iGOnl. Lees hieronder 'Wat is waarheid?'.

Wat is waarheid?

"Wie kent niet Marco Borsato? Vele tienduizenden hebben zijn concerten bezocht. In één van zijn liedjes, ‘De Bestemming’, zingt hij: “Ik lig op m'n rug in het gras en aanschouw de maan. Ik vraag haar of zij misschien weet waarom wij bestaan, waarom we worden geboren en straks weer gaan,maar ze zwijgt en kijkt me lachend aan. Laat me zien waar ik voor leef. Laat me voelen wat ik geef;één moment zodat ik weet dat alles niet voor niets is geweest.”

Kennelijk zijn en blijven wij als mensen met elkaar en individueel op zoek naar antwoorden op de grote vragen des levens. Zo gebeurde het dat toen Christus vlak voor Zijn kruisiging voor landvoogd Pilatus werd gebracht, Hij de woorden sprak dat Zijn koningschap ‘niet van deze wereld was’. Daaraan voegde Hij toe dat Hij met geen andere bestemming was geboren dan ‘om te getuigen van de waarheid’. “Wat is waarheid?” antwoordde Pilatus. De grote vraag die velen vandaag de dag nog steeds bewust of onbewust bezig houdt: Wat is waarheid? Een vraag die ook mij primair als theoloog bezighoudt, maar zeker ook als politiek betrokken burger.

Wat is waarheid? Overstijgt de vraag van Pilatus en het antwoord van Christus daarop de strijd der religies en biedt het een politiek perspectief? Salman Rushdie, schrijver van ‘De Duivelsverzen’, kreeg in 1989 een fatwa aan de broek van ayatollah Khomeiny. Hij moest dood, omdat hij het had gewaagd de koran ter discussie te stellen. Hij werd overigens direct bijgevallen door de Canadese Irshad Manji, overtuigd moslima én feministe, die stelde dat de islam het hard nodig heeft van binnenuit hervormd te worden. Puur vanwege die oproep alleen al werd zij regelmatig met de dood bedreigd: “In het Christendom en Jodendom kun je zeggen wat je wilt, zonder voor je leven te hoeven vrezen.” Waarom roept het religieuze debat zoveel emotie op? Omdat het mijns inziens alles te maken heeft met de vraag die ik, net als Pilatus, aan de orde stel: Wat is waarheid?

De volgelingen van Christus zijn nooit door Hem onderwezen in staatspolitiek, laat staan aangespoord om hun leider te verdedigen. Christus staat het niet toe dat Petrus zijn zwaard verder gebruikt, nadat hij in een emotionele opwelling een paleiswacht het oor heeft afgehakt. Dit in scherpe tegenstelling tot Mohammed, die zijn volgelingen persoonlijk voorging in de strijd tegen zijn vijanden; de andersdenkenden die weigerden zich aan hem en zijn visie te onderwerpen. Door de eeuwen heen heeft de islam onderwezen dat eenieder die zich niet onderwerpt aan het islamitisch gezag en haar maatschappelijke visie op z’n best een tweederangsstatus als Dzimmie kreeg en anders de dood door het zwaard of ophanging. De islam respecteert nog steeds niet de regels als neergelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens uit 1948.

Christus kwam niet om een christelijk kalifaat te vestigen of grond te veroveren met macht en geweld. Ware dat zo dan had Hij Zijn volgelingen daartoe uitdrukkelijk opdracht gegeven. Hij deed het nooit. Integendeel. Werkelijke macht heeft bij Christus niets van doen met een aards koninkrijk, maar met een moreel koninkrijk met volstrekt onaardse normen en waarden. Ambrosius van Milaan schrijft rond het jaar 360 reeds dat de keuze van Christus voor Zijn leerlingen duidelijk maakt hoe Hij Zijn bestemming in deze wereld denkt te verwezenlijken: “Geen wijzen, geen rijken, geen mensen van voorname families koos Hij uit om rond te sturen, maar vissers en tollenaars. Zij mochten niet de indruk wekken de mensen met wijsheid te hebben omgepraat, met rijkdom vrijgekocht en met het prestige van macht en aanzien naar hun kant overgehaald te hebben. De innerlijke overtuigingskracht van de waarheid, niet het innemende van het betoog moest het laatste woord hebben.” Hoezeer verdienen deze woorden aandacht in de moderne setting waarin wij ons vandaag bevinden.

Waarheid hoeft nooit te worden opgelegd of afgedwongen, maar wordt juist daar gevonden waar de volkomen integriteit van het individu voluit baan krijgt en in vrijheid gekozen kan worden. Waarheid kan per definitie niet afgedwongen worden door geweld of het stichten van een zichtbaar koninkrijk of kalifaat. Het Koninkrijk van God wordt niet vertegenwoordigd door wereldse macht, maar door eenvoudige mensen zoals u en ik die elk geweld, absolutisme en dwang ondubbelzinnig afwijzen. Te midden van de wereldwijde kakofonie klinkt de stem van Pilatus op die vraagt: “Wat is waarheid?”. Direct daarop klinkt de stem van Christus: “Hij die voor u staat”. De nog steeds gevangen zittende Pakistaande Vhristin Asia Bibi weet er alles van."

Lucas Hartong.