Landelijk - De stichting Zorgeloos met diabetes naar school concludeert dat bijna vier jaar na de invoering van passend onderwijs diabeteszorg op school nog onvoldoende is geregeld. Uit onderzoek door advocatenkantoor Van Benthem en Keulen blijkt dat scholen simpele maatregelen kunnen nemen om de diabeteszorg goed te regelen. Ook dient de overheid meer duidelijkheid te geven over de verantwoordelijkheden van scholen en de positie van leerkrachten. Lees hieronder verder.

Signalen uit de praktijk

De stichting Zorgeloos met diabetes naar school werkt ruim twee jaar aan het verbeteren van de diabeteszorg op school. Ondanks de invoering van passend onderwijs lopen veel ouders in de praktijk aan tegen scholen die geen enkele verantwoordelijkheid willen nemen voor de goede ondersteuning van kinderen met diabetes in de klas. Er bestaat angst voor aansprakelijkheid, weerstand tegen 'medische handelingen' of er is geen geld voor extra ondersteuning. Gelukkig zijn er ook veel scholen waar de diabeteszorg als vanzelfsprekend onderdeel is van de ondersteuning voor leerlingen, waarmee aangetoond wordt dat goede diabeteszorg op school wel degelijk mogelijk is. De willekeur waarmee ouders te maken krijgen is onwenselijk. Voor de leerlingen, de ouders, maar ook voor de leerkrachten.

Onafhankelijk juridisch onderzoek

Via Pro Bono Connect heeft de stichting Zorgeloos met diabetes naar school onafhankelijk juridisch advies gekregen van Van Benthem & Keulen advocaten en notariaat. Dit kantoor heeft veel kennis op het terrein van aansprakelijkheid en medische zorg. Zij hebben onderzoek gedaan naar het juridische kader rond diabeteszorg op school, de positie van personeel, en de vraagstukken rond aansprakelijkheid.

Medische handelingen of niet?

Er blijkt in de praktijk veel onduidelijkheid te zijn over de verschillende handelingen die aan de orde zijn bij kinderen met diabetes. Het onderzoek van Van Benthem en Keulen maakt direct duidelijk: alleen de handeling van het toedienen van insuline met een pen (injecteren) is een voorbehouden handeling in de zin van Wet BIG. Alle andere handelingen bij diabetes, met name de vingerprik en het toedienen van insuline door middel van de insulinepomp zijn geen voorbehouden medische handeling. Bij het uitvoeren van deze handelingen dienen natuurlijk nog steeds zorgvuldigheidseisen in acht worden genomen, maar de strikte eisen die in de Wet BIG worden gesteld aan voorbehouden handelingen zijn hiervoor niet van toepassing. De meerderheid van kinderen met diabetes maakt gebruik van een insulinepomp.

Aansprakelijkheid

Met name vanuit schoolbesturen blijkt het risico van aansprakelijkheid een belangrijke reden om geen passende ondersteuning aan leerlingen met diabetes te (durven) bieden. Het onderzoek van Van Benthem & Keulen maakt duidelijk aan welke eisen voldaan dient te worden om aansprakelijkheid te vermijden. Er zijn duidelijke zorgvuldigheidseisen en een aantal zaken die zelf geregeld kunnen worden door schoolbesturen. Daarnaast kan het schoolbestuur nagaan of de handelingen gedekt worden door de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering van de school. De juridische analyse laat verder zien dat met name het zorgen voor bekwaamheid een belangrijke factor is bij het bepalen of een school of een personeelslid aansprakelijk kan worden geacht als er iets misgaat. Bekwaamheid in simpele diabeteszorg kan, afhankelijk van de situatie, meestal worden geleerd in een korte training van een middag.

Duidelijkheid nodig

Specifiek voor de conform de Wet BIG voorbehouden handeling van het toedienen van insuline met de pen, toont het onderzoek aan dat hierover momenteel onvoldoende juridische duidelijkheid bestaat. In 2016 is een factsheet ontwikkeld door de ministeries van OCW en VWS over diabeteszorg op school. Hierbij wordt o.a. de mogelijkheid benoemd voor onderwijspersoneel om 'als privé-persoon' voorbehouden medische handelingen uit te voeren. Het onderzoek geeft aan dat deze factsheet onvoldoende juridische duidelijkheid geeft over de status van een docent in deze situatie. Ook geeft het onderzoek aan dat het veelgebruikte protocol van de besturenorganisatie PO-Raad over medisch handelen op school juridisch onjuiste informatie geeft over diabeteszorg.

Werk aan de winkel

De stichting Zorgeloos met diabetes naar school is dankbaar voor het gedegen onderzoek dat Van Benthem & Keulen belangeloos heeft uitgevoerd. Het biedt duidelijkheid op een aantal belangrijke zaken rondom medische handelingen en aansprakelijkheid. Ook toont het aan dat de overheid meer duidelijkheid moet bieden over de mogelijkheden in de klas. Als stichting vinden we het belangrijk dat alle kinderen met diabetes zorgeloos naar school kunnen, en dat ze niet te maken krijgen met willekeur van schoolbesturen. In juni zullen we een petitie namens ouders aanbieden aan de Tweede Kamer voor verbetering van de diabeteszorg op school.

Stichting Zorgeloos met Diabetes naar School