1 augustus 2022, Landelijk - De Nederlandse Vissersbond en PO Delta Zuid zijn, net als andere visserijorganisaties, verbaast en teleurgesteld over de voorwaarden van de nieuwe saneringsregeling die minister Staghouwer in een brief aan de Tweede Kamer op 22 juli jl. heeft aangekondigd. "'Als een dief in de nacht' heeft de minister besloten om het intrekken van vangstrechten als voorwaarde op te nemen, als eerste stap om het contingenteringstelsel te gaan herzien. De Europese Commissie had vier dagen eerder al ingestemd met het Nederlandse voorstel....." Lees meer >>

Vervolg

De saneringsregeling wordt van 1 september tot en met 30 november 2022 opengesteld. De sanering wordt met middelen uit het Brexit Adjustment Reserve (BAR) gefinancierd en is bedoeld om de gevolgen van Brexit op te vangen. Ondernemers die gebruik willen maken van de regeling moeten daarom aantonen dat ze voor 20% afhankelijk zijn van door Brexit geraakte quota. Verder dienen ze een minimum van 90 visdagen per jaar te hebben gemaakt in de jaren 2018-2021. Het gesaneerde vissersvaartuig moet worden gesloopt en uitgeschreven en alle vangstrechten, vergunningen, machtigingen en contingenten, worden ingetrokken. Deelnemende ondernemers mogen tot vijf jaar na ontvangst van de subsidie geen enkel ander vaartuig inschrijven in het Visserijregister, noch de capaciteit van eventueel resterende vissersvaartuigen verhogen. Na de publicatie van de saneringsregeling zijn er veel vragen gesteld, vooral over het intrekken van de vangstrechten.

Onderbouwing sanering

In een adviesrapport van Wageningen University & Research, genaamd Analyzing the restructuring of the Dutch fishing fleet under the BAR scheme, update 2022, wordt de wetenschappelijke onderbouwing van de saneringsregeling gegeven. Het rapport is alleen in het Engels beschikbaar. Vrij vertaald staat erin dat de Nederlandse overheid gebruik wil maken van het BAR-geld om de verhouding tussen visserij capaciteit en beschikbare quota te herstellen tot het niveau van voor Brexit. In het rapport wordt uitgelegd hoe, in opdracht van het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), de compensatiewaarde van de verschillende soorten vissersvaartuigen en bijbehorende vangstrechten, op basis van de jaarlijkse winstgevendheid, is bepaald. De huidige waarde van de individuele viscontingenten (ITQ’s) wordt verwaarloosbaar geacht. De compensatiewaarde van de achtereenvolgende vissersvaartuigen bedraagt: kleine kotters (€ 793.000-1.459.000), grote kotters (€ 1.965.000-3.708.000), flyshooters (€ 2.059.000-3.808.000) en pelagische trawlers (€ 450.000-895.000).

Publicatie en voorwaarden voor sanering

In de Staatscourant van 22 juli 2022 is de saneringsregeling gepubliceerd. Om in aanmerking te kunnen komen moeten ondernemers aan een aantal eisen voldoen die staan in artikel 2.2 van de Regeling. In het kort zijn dat de volgenden:

  • Het betreffende vissersvaartuig moet ingeschreven zijn in het Nederlands Visserijregister;
  • Het betreffende vaartuig moet worden gesloopt;
  • Uit de logboeken van het betreffende vissersvaartuig blijkt dat in de twee kalenderjaren 2018 en 2019, 2019 en 2020, dan wel 2020 en 2021 gedurende ten minste negentig dagen per jaar visserijactiviteiten op zee zijn verricht;
  • Uit de logboeken blijkt dat totale hoeveelheid vis die per kalenderjaar is gevangen uitgedrukt in kilogrammen levend gewicht of euro’s verkochte vis, voor ten minste 20 procent bestond uit vissoorten die in Bijlage I van de regeling staan;
  • De aanvrager na de datum van publicatie van deze regeling (22 juli 2022) tot de dag waarop de subsidie door de aanvrager wordt aangevraagd, geen (nieuw) vissersvaartuig in het visserijregister heeft ingeschreven;
  • De totale bruto tonnage van het vissersvaartuig of de vissersvaartuigen dat respectievelijk die op naam van de aanvrager in het visserijregister is respectievelijk zijn ingeschreven, niet hoger is dan dat de totale bruto tonnage daarvan was op 31 december 2020;
  • De aanvrager na 21 juli 2022 bij de minister geen verzoek heeft ingediend dat ertoe heeft geleid dat individuele contingent dat voor het betreffende vissersvaartuig op zijn naam was aangehouden, geheel of gedeeltelijk is overgedragen;
  • De aanvragen ermee instemt dat al zijn vangstrechten (vergunningen, vismachtigingen, bijvangstregeling en individuele viscontingenten) worden ingetrokken. Het Ministerie van LNV heeft laten weten dat dit ook geldt voor de Kanaalvergunning en de Garnalenvergunning (GV/GK). Trackrecords voor vistuigen kunnen niet worden ingetrokken volgens LNV.

Sanering bedragen

In de Bijlage II van de Subsidieregeling staan de saneringsbedragen die per bruto ton (BT) voor de verschillende vissersvaartuigen worden uitgekeerd. Kleine kotters (0-178 BT) ontvangen € 6.780,-/BT. Grote kotters (179-573 BT) ontvangen € 262.578,- + € 4.835,-/BT. Op dit bedrag worden andere subsidies (stilliggen, inkomenscompensatie) en slooppremie in mindering gebracht.

Heel veel vragen…

Voorzitter Johan Nooitgedagt heeft, namens de Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid en VisNed, een lange lijst met vragen over de saneringsregeling, en in het bijzonder het innemen van vangstrechten voorgelegd aan het ministerie van LNV. In het Visserijnieuws zal hierover een uitgebreid artikel verschijnen. Afgelopen woensdag zijn de vragen aan de orde gekomen tijdens een technisch overleg tussen het ministerie van LNV en de visserijorganisaties. “Wij hebben het Ministerie gevraagd om de vragen ook schriftelijk te beantwoorden. Bovendien is op korte termijn een gesprek met minister Staghouwer aangevraagd om hem te spreken over de saneringsregeling en de voorgestelde herziening van het contingenteringstelsel” aldus Johan Nooitgedagt. Volgens het Ministerie van LNV dwingt Brussel de Nederlandse overheid tot herziening van dit stelsel.

Ambitie herziening contingent stelsel

Uit de gesprekken is duidelijk geworden dat de minister en zijn ministerie van LNV de ambitie hebben om het contingent stelsel te herzien. De saneringsregeling wordt daarbij genomen als middel waarbij contingenten, en dus individuele vangstrechten, in de toekomst kunnen worden verdeeld over potentiële gegadigden. Deze verdeling zou moeten plaatsvinden op basis van transparante criteria waarbij “duurzame vissers” zouden moeten worden beloond met extra vangstmogelijkheden. Volgens voorzitter Nooitgedagt een aimabele gedachte maar doet het geen recht aan de investeringen van huidige visserijondernemers en brengt het een stabiel contingenteringsstelsel onnodig in gevaar. Volgens het ministerie van LNV is er in de loop der jaren steeds meer een waarde toegekend aan individuele vangstrechten en is daarin gehandeld, iets waar het ministerie van LNV niet om heeft gevraagd. Na herhaaldelijke vragen vanuit de sector werd bevestigd dat de beoogde herziening voor zowel demersale als ook pelagische vangstrechten zou moeten gaan gelden.

Groot dilemma voor stoppers

De kottervisserij bevindt zich al enige tijd in zwaar weer waarbij de laatste maanden de situatie nog knellender is geworden door hoge gasolieprijzen. Het toevoegen van de individuele vangstrechten aan de saneringsregeling betekent een dilemma voor visserij ondernemers die gebruik zouden willen maken van de sanering. Er wordt namelijk geen onderscheid gemaakt tussen een ondernemer met veel vangstrechten ten opzichte van een ondernemer met weinig vangstrechten; het sanering bedrag is voor beiden gelijk. “Simpelweg oneerlijk en dus voor ons niet acceptabel” volgens voorzitter Johan Nooitgedagt. Tijdens het overleg van afgelopen woensdag vroeg Durk van Tuinen nog waarom er geen startpremie beschikbaar wordt gesteld aan kleinere kotters (t/m 179 BT). Voor veel kleine kotters zal het saneringsbedrag namelijk onredelijk laag zijn, vooral omdat de vangstrechten vervallen. Het ministerie van LNV heeft als verklaring gegeven dat de vergoeding per BT voor kleine kotters hoger ligt dan voor grote.

Aanvraagperiode en subsidieplafond

Een aanvraag kan worden ingediend in de periode van donderdag 1 september 2022 (vanaf 09:00 uur) tot en met woensdag 30 november 2022 (tot 17:00 uur). Het subsidieplafond voor de verstrekking van subsidies op aanvragen die zijn ingediend bedraagt € 155.000.000. De afhandeling en toekenning van de subsidie gaat op volgorde van binnenkomst.

Meer informatie over de regeling is te vinden op rijksoverheid.nl

Voor meer informatie

Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid, vragen naar Durk van Tuinen of Derk Jan Berends, via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl