1 april 2021, Goeree-Overflakkee - Op de redactie kwamen veel vragen over de staalslakken binnen en deze vragen hebben we doorgezet naar de gemeente Goeree-Overflakkee. We kregen geen vragen binnen voor de andere betrokken partijen. Dit, naar alle waarschijnlijkheid, omdat zoals één van de vragenstellers het verwoorde, de gemeente eindverantwoordelijk is voor haar eigen inwoners. Eind mei 2019 liet gemeente Goeree-Overflakkee een bericht uitgaan: "Op bedrijventerrein Oostflakkee in Oude-Tonge worden momenteel staalslakken toegepast bij de fundering van een bedrijfshal en onder de toegangswegen (op eigen terrein van de ondernemer) die daarvoor worden aangelegd." Aan staalslakken, het 'afval' wat overblijft bij de bewerking van staal. Staalslakken zijn bewezen schadelijk voor de volksgezondheid, mits op de juiste manier verwerkt. Lees hieronder de vragen die wij op de redactie verzamelden en het antwoord van gemeente Goeree-Overflakkee wat we daarop ontvingen.

Staalslakken zijn schadelijk. Mensen kunnen er bloedneuzen van krijgen (zie HIER filmpje KRO), last van de huid en ogen en dieren kunnen er ook ziek van worden. De lokale politiek maakt zich al geruime tijd grote zorgen over 60.000 kilo staalslakken, die in 2019 zijn gestort op het industrieterrein in Oude-Tonge: "Ze moesten dienen voor een fundering voor een bedrijfshal. Tot op heden zijn er nog steeds geen verdere ontwikkelingen", aldus een politieke partij op ons eiland, die het TV-programma 'De vuilnisman' aanschreef. Deze partij gaat in de Raadsvergadering van 8 april 2021 weer vragen stellen over dit onderwerp, dat eerder ook in het Eilanden Nieuws uitgebreid aan de orde kwam. De partij zegt niet op de hoogte te zijn (gebracht) over een verontreiniging die in februari werd ontdekt en wil het hebben over het bestemmingsplan voor deze plaats, dat aan de orde zal komen. "Op het terrein van de staalslakken wil de ondernemer een fabriek neerzetten. Hij vraagt ontheffing van de geldende bestemming. Hij wil.84.000 m2 bestemmen voor zijn fabriek. Hoogte tussen de 14 en 16 meter en een verhoging van de milieucategorie van 3.2 naar 5.2. Nu geldt max 20.000 m2 hoogte 10 m en milieucategorie 3.2. Het zou 4 keer zo groot moeten gaan worden."

Vraag en antwoord:

  • Wat is de beweegreden voor gemeente GO geweest, in te stemmen met de komst van de staalslakken? Buiten dat dit, volgens de wet op gepaste wijze mogelijk is, toch risico's met zich mee kan brengen voor mens en dier. Wil je als gemeente überhaupt risico nemen als het om de zorg van haar burgers gaat?

Antwoord gemeente: "De gemeente neemt de zorg voor haar burgers heel serieus. Risico’s zijn er altijd, ook bij bijvoorbeeld de aanleg van een nieuwe weg of zelfs de keuze van een speeltoestel.

Staalslakken worden ook op andere locaties toegepast en gebruikt, bijvoorbeeld onder wegen. Het past ook bij een duurzaam beleid. Het restproduct van staal wordt niet weggegooid maar er wordt gekeken naar nuttige toepassingen en alternatieven. In dit geval heeft de eigenaar/ondernemer daar gebruik van gemaakt volgens de regels. De gemeente, DCMR en het Waterschap controleren of de regels gevolgd worden.

Staalslakken vallen onder de regels van het Besluit bodemkwaliteit. Ze mogen als bouwstof worden gebruikt, hiervoor is een productcertificaat. Omdat staalslakken kalk bevatten, dat kan oplossen in lucht of bodem (uitlogen), zijn er extra voorwaarden aan het toepassen van staalslakken verbonden. Er hoeft voorafgaand geen goedkeuring of toestemming gegeven te worden door het bevoegd gezag Besluit bodemkwaliteit, in dit geval de gemeente Goeree-Overflakkee met DCMR Milieudienst Rijnmond als uitvoerende organisatie. Vanwege mogelijke negatieve gevolgen heeft DCMR op verzoek van de gemeente Goeree-Overflakkee vooraf afstemming gezocht met de partij die de staalslakken wilde toepassen. Op basis van hun plan van aanpak en het certificaat is op 10 mei 2019 ingestemd met de toepassing. Hierbij is nadrukkelijk aangegeven dat de verantwoordelijkheid geheel rust op de toepasser.

De bedoeling was dat de staalslakken korte tijd na toepassing afgedekt zouden worden door definitieve bebouwing/bestrating waardoor er contact meer mogelijk zou zijn met water. Door onder andere de stikstofproblematiek heeft het hele vergunningstraject op deze locatie echter vertraging opgelopen en is dat helaas nog niet gebeurd. De slakken zijn wel – volgens de regels - afgedekt met folie.

  • Het "spul" moest niet voor niets elders weggehaald... was dit geen reden genoeg om te zeggen: we willen dit niet op ons eiland?

Antwoord gemeente: "De situatie was daar heel anders. De staalslakken moesten in Hellevoetsluis inderdaad weg. Het bevoegd gezag had daar een handvat om deze op grond van het bestemmingsplan op die locatie niet toe te laten in een landelijk gebied met agrarische functie (weiland). Dat is voor Oude-Tonge anders. De bouwstoffen konden daar onder het bestemmingsplan (bedrijfsterrein) op grond van een nuttige toepassing worden toegepast volgens het Besluit Bodemkwaliteit (onder voorwaarden).

Het gaat nogmaals om een gecertificeerde bouw- of reststof die onder voorwaarden kan en mag worden toegepast."

  • Staalslakken zouden duurzaam materiaal zijn, en zijn en worden veelvuldig toegepast in ons land. De schaduwzijde van dit goedje is echter ook inmiddels bekend: slecht voor mens en dier. Evenals asbest dat "vroeger" gepromoot en als duurzaam gezien werd, subsidie op gegeven...enz. De werking van dit laatst genoemde product is inmiddels ook bekend en wordt inmiddels overal verwijderd. Moet gemeente daarin niet de leidende positie nemen door te weigeren staalslakken te gebruiken ipv dit te gebruiken omdat het "mag" en het risico te lopen dat dit ooit nog eens opgeruimd moet worden, omdat het "toch wel erg slecht voor de gezondheid is (net als asbest)?

Antwoord gemeente: "Nee, want (staal)slakken, thermisch gereinigde slakken, bouwstoffen, puinverharding en ander gecertificeerde bouwstoffen mogen onder certificaat worden toegepast. Ze liggen in het hele land onder veelal alle A en B-wegen en andere wegverhardingen, afgesloten door een asfaltlaag of aaneengesloten verharding. In de bouwsector worden ze dus al decennia lang gebruikt. Daarnaast, als ze nuttig worden toegepast, is er niet direct aanleiding voor gevaar voor de volksgezondheid."

  • Waarom is het voor de gemeente niet noodzakelijk geweest, vanaf de eerste onderhandelingen, eisen te stellen dat er daadwerkelijk gelijk goed 'verpakt' en gehandeld werd, binnen een bepaald tijdsbestek dat verantwoord en haalbaar was?

Antwoord gemeente: "Zie eerder antwoord. Er is geen goedkeuring of toestemming nodig voor toepassing. Wel is er vooraf afstemming gezocht. Daarbij zijn er direct eisen gesteld. Het storten van de materialen en het afdekken is volgens de voorwaarden verlopen."

  • Waarom is het voor gemeente niet noodzakelijk geweest in te grijpen toen er een aantal keren bij hevige regenval vervuild water in de sloten is gelopen op desbetreffende locatie? Ook achteraf kun je erkennen en ingrijpen en maatregelen treffen ten bate van de inwoners/natuur toch?

Antwoord gemeente: "Er wordt wel degelijk gecontroleerd en gehandhaafd. DCMR heeft zowel tijdens als na de toepassing regelmatig controles uitgevoerd. Dit is een wettelijke taak op grond van de wet Bodembescherming en het Besluit bodemkwaliteit. DCMR doet dit in opdracht van de gemeente Goeree-Overflakkee. Ook vanuit het Waterschap zijn er controles. Daarbij is eind 2019 geconstateerd dat de slakken onvoldoende werden afgedekt, waarna de de eigenaar gesommeerd is door middel van het voornemen tot het opleggen van een dwangsom (een LOD) om de slakken af te dekken en grondwateronderzoek te doen. Dat is ook gebeurd, waarna de LOD is ingetrokken.

Eind vorig jaar is geconstateerd dat het folie op een aantal plekken was gescheurd en er kalkhoudend water in de buffergreppel stond. Daarom is in januari 2021 wederom het voornemen voor het opleggen van een LOD verstuurd. Om duidelijkheid te krijgen over de te nemen maatregelen, laat DCMR onderzoek uitvoeren naar onder andere de grondwaterstand."

--------

TV-uitzending De Vuilnisman

In de tv-uitzending van De Vuilnisman op zondagavond 21 maart 2021 ging het over de toepassing van staalslakken als bouwstof. De uitzending werd uitgezonden op NPO 2 en begon om 20:25 uur. Bekijk de uitzending HIER.