Regio - "Dit lijkt wel heel schimmig te zijn gegaan", zegt VVD-Statenlid Mirjam Nelisse over het door alle provincies in Nederland gebruikte rekenmodel Aerius. "Als je een dakkapel op je huis wilt plaatsen volgt er een heel zorgvuldig en openbaar proces, maar bij het aanwijzen van hectares aan stikstofgevoelige natuur ontbreekt de transparantie volledig. Terwijl het voor boeren enorme gevolgen kan hebben." VVD & CDA Statenfracties van Zuid-Holland hebben het college van Gedeputeerde Staten via schriftelijke vragen om opheldering gevraagd over de aanduiding van boerenland als ‘stikstofgevoelige natuur’. "Veel boeren zagen tot hun verbijstering dat hun eigen land op de kaart op die manier was ingekleurd." In onderstaand persbericht en de betreffende schriftelijke vragen leest u meer.

Vervolg

CDA en VVD in Zuid-Holland willen van de provincie weten hoe het kan dat grote hoeveelheden boerenland in een rekenmodel plotseling zijn aangemerkt als ‘stikstofgevoelige natuur’. Veel boeren zagen tot hun verbijstering dat hun eigen land op de kaart op die manier was ingekleurd.

“Dit lijkt wel heel schimmig te zijn gegaan”, zegt VVD-Statenlid Mirjam Nelisse over het door alle provincies in Nederland gebruikte rekenmodel Aerius. “Als je een dakkapel op je huis wilt plaatsen volgt er een heel zorgvuldig en openbaar proces, maar bij het aanwijzen van hectares aan stikstofgevoelige natuur ontbreekt de transparantie volledig. Terwijl het voor boeren enorme gevolgen kan hebben.”

De toevoegingen komen nu naar buiten dankzij een rapport van Stichting Agri Facts over de afgelopen jaren. Het Interprovinciaal Overleg (IPO) zegt in een reactie daarop dat de kaart is aangepast aan de feitelijke situatie en dat er juist minder natuur is toegevoegd.

“Het probleem is dat wij als volksvertegenwoordigers en de boeren zelf dat niet kunnen controleren”, zegt CDA-Statenlid Michel Rogier. “De boeren zijn niet eens geïnformeerd als hun eigen land is aangemerkt en ook democratische controle ontbreekt volledig. Wij vragen ons af of dat niet in strijd is met de Nederlandse wet.”

CDA en VVD hebben het college in Zuid-Holland om opheldering gevraagd. Zij willen onder andere weten op basis van welke gegevens de aanpassingen in Aerius worden gedaan, door wie die gegevens worden verstrekt en hoe vaak dit gebeurt.

-Schriftelijke vragen-

Ter voldoening aan artikel 49 van het Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten, deel ik u mee, dat de leden van Provinciale Staten M.R. Rogier (CDA), R.M.L. Nelisse (VVD) en H.L. Zilverentant (VVD), d.d. 2 december 2020, bij mij de volgende vragen hebben ingediend:

Toelichting
Op 10 november 2020 kwam Stichting Agri Facts naar buiten met het rapport “veel stikstofgevoelige natuur bijgetekend in rekenmodel Aerius (2017 – 2020)”. Verschillende boeren checkten voor de zekerheid de habitatkaart in Aerius en zagen, soms tot hun verbijstering, dat hun eigen land is ingekleurd als “stikstofgevoelige natuur”.

In dit rapport staat onder andere dat er vanaf 2016 ook in Zuid-Holland stikstofgevoelige natuur is toegevoegd aan het rekenmodel van Aerius onder de noemer leefgebieden. Na het openbaar maken door Stichting Agri Facts kwam nog diezelfde dag een reactie van het IPO waarin zij ontkent dat zij dit bijtekenen buiten het zicht hebben gedaan. Het IPO gaf aan dat er natuur toegevoegd kan worden, maar dat er met de wijziging van Aerius niet meer hectares zijn toegevoegd maar minder. Het zou gaan om het aanpassen van de natuurkaart op de feitelijke situatie.

Overigens lezen wij in een enkele reactie dat het plaatsen van een dakkapel is onderworpen aan een zorgvuldig openbaar, en dus transparant, proces. Bij het aanwijzen van stikstofgevoelige natuur lijkt dit transparante proces volledig te ontbreken. Sinds 1 september 2017 heeft er in Aerius een verdubbeling in de oppervlakte (hexagonen) van stikstofgevoelige natuur plaatsgevonden, overigens het meest op de Veluwe. Het gaat daarbij vooral om toevoeging van zogenaamde Leefgebieden, toevoegingen die juist weer niet plaatsvonden in Groningen en Flevoland. Er heeft geen democratische besluitvorming plaatsgevonden om deze Leefgebieden toe te voegen.

Wij vinden het bijzonder dat boeren niet zijn geïnformeerd over het toevoegen van hun bedrijf aan stikstofgevoelige natuur en zij konden dat zelf ook niet weten. De vraag is dan of dit niet strijdig is met Nederlandse wetgeving die burgers beschermt tegen dit soort handelingen. Wij krijgen uit onze achterban van VVD en CDA veel vragen over de publicaties waar veel onrust door de berichtgeving leeft. Inmiddels zijn ook schriftelijke Kamervragen gesteld om een en ander te verhelderen. Onze fracties willen ook in Zuid-Holland meer informatie en daarom hebben wij de volgende vragen:

1. Bent u bekend met het genoemd artikel van Stichting Agri Facts en de beantwoording van het IPO op het artikel?

2. Klopt het dat provincies en terrein beherende organisaties, buiten de aanwijzingsprocedures van Natura 2000-gebieden om, de mogelijkheid hebben om de natuurkaart in Aerius te actualiseren en hierbij stikstofgevoelige natuur toe te voegen aan de hexagonen?

2a. Zo ja, kunt u aangeven op welke wijze dit proces plaats vindt?

2b. Is dit proces openbaar en is het voor belanghebbenden mogelijk een zienswijze dan wel bezwaar in te dienen?

2c. Wat vindt u van deze mogelijkheden en bent u voornemens maatregelen te treffen?

2d. Wat betekent dit volgens u voor de toekomst?

3. Op basis van welke gegevens, en verstrekt door wie, worden er wijzigingen aangebracht in de hoeveelheid stikstofgevoelige natuur per hexagoon? Hoe vaak worden dit soort wijzigingen doorgevoerd?

4. Vindt er een (democratische) toetsing plaats op de aanpassingen in de hoeveelheid stikstofgevoelige natuur per hexagoon in Aerius? Zo ja, aan welke criteria moet hierbij worden voldaan? Zo nee, waarom niet?

5. In het artikel staat dat er in Zuid-Holland 340 hectare meer stikstofgevoelige natuur is toegevoegd aan het rekenmodel van Aerius. Kunt u ons kaarten of andere hectare gegevens verstrekken die in de Aerius berekening gebruikt worden vanaf 2016 voor de in het artikel genoemde gebieden? Het gaat om de gegevens van de Pas- leefgebieden de Meijendel & Berkheide, Solleveld & Kapittelduinen, Voornes Duin, Duinen Goeree & Kwade Hoek, Nieuwkoopse Plassen & De Haeck.

Den Haag, 2 december 2020
De voorzitter van Provinciale Staten van Zuid-Holland, drs. J. Smit