Middelharnis - Op zaterdag 16 februari 2019, om 20:00 uur geeft musicus Paul Kieviet in de Hervormde Kerk te Middelharnis het 70e Bachconcert. Deze keer heeft het concert een bijzonder tintje: voor het eerst in de concertserie klinkt Bach op de “nieuwe” vleugel in deze kerk. Paul Kieviet: "U bent van harte welkom! De toegang is uw gift aan de uitgang." Lees hieronder meer.

70e Bachconcert

Sinds twee maanden is de hervormde gemeente Middelharnis eigenaar van een prachtige Erard vleugel uit 1947. Dit fraaie instrument staat in het koor, evenals het Fama-koororgel. De naam Erard staat garant voor een uitstekende kwaliteit. Veel grote componisten bespeelden een Erard, zoals Mendelssohn, Chopin en Debussy. Het merk staat garant voor een subtiele speelaard en een heldere klank. Een verrijking voor de kerkelijke gemeente, en een mooie aanleiding om in de concertserie te beproeven hoe Bach op de piano klinkt!

1. Het programma opent op de piano met Preludium en Fuga in C (BWV 846) uit Das Wohltemperirte Clavier. Van de 24 Preludia en Fuga’s uit het eerste deel van het WTC is dit de eerste. Het Preludium, een subtiele aaneenschakeling van gebroken akkoorden, werd door Charles Gounod gebruikt als begeleiding voor een Ave Maria. Bachs werk is zonder deze toevoeging minstens zo mooi… De fuga is een kort maar doorwrocht werk: de sterk geconcentreerde thematische verwerking is kenmerkend voor Bachs excellente compositiebeheersing.
2. Eveneens op de piano klinken vijf Inventionen (in E, F, f, a en Bes). Een keuze uit vijftien voorbeeldige tweestemmige miniaturen (BWV 772-786) die Bach schreef als studiemateriaal voor zijn oudste zoon Wilhelm Friedemann. Onder de titel Aufrichtige Anleitung componeerde hij deze microwerken, die nog steeds van het grootste belang zijn voor wie Bachs polyfone kunst wil begrijpen.
3. De Ricercar à 6 (BWV 1079) – uitgevoerd op het hoofdorgel – heeft een bijzondere ontstaansgeschiedenis. In 1747 bezocht Bach Potsdam (bij Berlijn), de residentie van de Pruisische koning Frederik de Grote. Bachs tweede zoon Carl Philipp Emanuel werkte daar als hofklavecinist. Tijdens dit bezoek gaf de koning hem een thema op voor een zesstemmige fuga-improvisatie. Thuisgekomen werkte Bach dit gegeven uit tot deze grandioze Ricercare.
4. De Derde Triosonate in d (BWV 527) is één van de zes meesterwerken waarin Bach de Italiaanse triosonate voor twee solo-instrumenten en basso continuo vervolmaakt. De organist heeft het bijzonder druk: beide handen en voeten moeten deze drie partijen zelfstandig uitvoeren. Niet voor niets groeide Bachs oudste zoon Wilhelm Friedemann uit tot de grootste Duitse orgelvirtuoos van zijn tijd: in zijn jeugd had hij nijver de triosonates gestudeerd, die zijn vader voor hem had geschreven!
5. Uit Dritter Teil der Clavierübung – een verzameling uit 1739 van Bachs meest indrukwekkende orgelkoralen – komen de volgende twee werken: “Dies sind die heilgen zehen Gebot” (BWV 678) en “Christ, unser Herr, zum Jordan kam” (BWV 684). In het eerste koraal zien we de Wet van God plastisch uitgebeeld in de tweestemmige linkerhand. Bach maakt hier gebruik van canontechniek (de ene stem volgt de andere na, zoals de Wet is gegeven tot navolging). Het tweede werk toont ons Christus’ doop in de Jordaan: compleet met stromend rivierwater in de vloeiende linkerhandbeweging.
6. Preludium en Fuga in b (BWV 544) is één van de grote Preludia en Fuga’s van de meester. Het preludium heeft een complexe figuratie en veel dramatiek als gevolg van uiterst spannende samenklanken. De aansluitende fuga verrast door een opvallend eenvoudig thema. De tegenstemmen (contrasubjecten) die om het thema worden gevlochten verlenen aan het beluisteren van dit werk een bijzondere voldoening.

Paul Kieviet
Paul Kieviet studeerde aan het Rotterdams Conservatorium hoofdvak Orgel (Docerend Musicus en Uitvoerend Musicus) bij Arie J. Keijzer en Bernard Winsemius, hoofdvak Kerkmuziek bij Barend Schuurman en hoofdvak Theorie der Muziek bij Jan Kleinbussink, Peter-Jan Wagemans en Ludwig Otten. Als organist is hij verbonden aan de Hervormde Gemeente en de CGK te Middelharnis en de Hervormde Gemeente te Sommelsdijk. Hij bouwde een uitgebreide en bloeiende lespraktijk op: vele leerlingen worden opgeleid tot kerkorganist en doen met succes mee aan regionale en nationale concoursen. Aan Muziekgebouw Goeree-Overflakkee geeft hij muziektheorie. In 1985 won Paul Kieviet het Nationaal Orgelconcours te Leiden. Improvisatie studeerde hij bij Arie J. Keijzer en aan de Internationale Zomeracademie in Haarlem bij Klaas Bolt. Paul Kieviet laat zich graag inspireren door de orgelkunst van Johann Sebastian Bach. D.V. in het voorjaar zullen zijn twee nieuwste cd’s verschijnen, opgenomen op het Meere-orgel in Sommelsdijk: samenzang en improvisaties onder de titel Vox humana en literatuur onder het motto Van fluit traver tot carillon."