22 november 2019, Sommelsdijk - Ook op deze vrijdag ligt er een nieuwe column van Lucas Hartong voor u klaar! Lucas is columnist voor iGOnl, die om de week zijn belevingen en gedachten zal verwoorden in een column. Hartong heeft zijn opleidingen afgerond in de journalistiek en theologie en heeft vijf jaar in het Europees Parlement gezeten. De columns van Hartong verschijnen onder de rubriek Overig/Column. "Zit je dan, in de vergaderruimte van het Europees Parlement waar je vroeger zelf fractie­vergaderingen en besprekingen hield. Déja-vu. De aanleiding was deze keer echter bepaald anders: een studiemiddag..." Lees hieronder 'Populisme en Christendom'.

Populisme en Christendom

Zit je dan, in de vergaderruimte van het Europees Parlement waar je vroeger zelf fractie­vergaderingen en besprekingen hield. Déja-vu. De aanleiding was deze keer echter bepaald anders: een studiemiddag over 'Populisme en Christendom', georganiseerd door Sallux, een Europese christelijke denktank. Te gast: politici van diverse christelijke partijen, internationale gasten die zich met populisme binnen Europa bezig houden, geïnteresseerde beleidsmedewerkers en ondergetekende, als oudlid van zo’n populistische partij. Zelfs Kanye West en Steve Bannon kwamen langs in de discussie.

Het wetenschappelijk bureau van de SGP had een rapport gemaakt (zij het nog in concept) over Christendom en populisme. Boeiend. De eerste vraag was uiteraard: wat is een populistisch politicus? Vrij smal gesteld: iemand die namens het volk spreekt en de macht controleert. In zoverre is dat bepaald niet afwijkend van een andere politicus, maar standaard staatsrechtelijke kwestie. Is het populisme dan een bepaalde stijl? Deels. Doorgaans komt het provocatief over. Statements afgeven. Anti-elite. Populistische politici geven echter wel stem aan de ‘vergeten’ kiezer, die zich niet vertegenwoordigt voelt door de klassieke, ‘gevestigde’ partijen. Zij zorgen er daarmee voor dat de kloof tussen volk en politiek vermindert. Mensen stemmen weer. Dat zouden zij anders niet doen, dus is het een positieve bijdrage aan de parlementaire democratie.

Populisten menen ook dat ‘de politiek’ vaak geen antwoord meer geeft op de problemen van deze tijd. Vandaar de wens tot referenda: laat het volk zich zelf uitspreken! En zij willen ‘het systeem’ veranderen. Wat dat betreft hebben zij wel degelijk een punt als zij wijzen op het feit hoe links-liberaal de rechtspraak, onderwijs en media zijn geworden. Zo benoemt de Amerikaanse president Trump de ene na de andere conservatieve rechter en hebben de Hongaarse en Poolse regering de rechtspraak ‘in evenwicht’ pogen te brengen door specifieke benoemingen. Voor u daar iets van denkt: dat soort benoemingen vindt ook in eigen land plaats, maar hier worden uitsluitend ‘de juiste’ kandidaten benoemd. Lees: met een ‘correct’ gevestigd partij-label.

Politiek, ook in Brussel, is een arena waarin gestreden wordt. Je vindt er allerlei pluimage, dus ook populisten. Daarvoor moet ruimte zijn, zolang zij zich aan de democratische regels houden en dat gebeurt tot nu toe keurig. Het is namelijk geen revolutie met geweld, zoals de Franse dat was of het communisme. Populisme wil binnen het bestel werken. Het lijkt op een bevrijdingsbeweging: existentiële problemen bespreekbaar maken en naar oplossingen zoeken. Dat blijkt ook Christenen aan te spreken; vooral hen die niet meer in een kerk komen omdat zij teleurgesteld zijn geraakt in de linkse koers van de leiders. Kerkleden blijken vaak aanmerkelijk rechtser dan de linksliberale kerkleiding.

Afijn, boeiende discussie op zo’n dag in Brussel. Geconstateerd werd dat populisten terecht pijnpunten benoemen, zij het soms wat ‘grof’. De klassieke partijen negeren en beschimpen ten onrechte de populisten, want zij vertegenwoordigen wel degelijk hun kiezers en spelen volgens de democratische spelregels. Het is belangrijk om naar elkaar te luisteren, in debat te blijven en misschien hier en daar wel te leren van elkaar. En wie weet: zijn er verbanden te smeden op bepaalde dossiers. Het vertrouwen in de politiek moet hersteld en dat doe je niet door uitsluiting en ridiculisering van een groep kiezers en hun democratisch gekozen volksvertegenwoordigers. Wat dat betreft lijkt de politiek verdraaid veel op het kerkelijk erf: verdeeldheid troef. Vraag is of dat in een moderne hedendaagse samenleving wenselijk is. Die vraagt juist om samenwerking om de complexe problemen effectief aan te kunnen pakken. Christendom en populisme? Boeiende combinatie!

Lucas Hartong, oudlid Europees Parlement (PVV)