Sommelsdijk - Een nieuwe column van Lucas Hartong ligt weer voor u klaar! Lucas is columnist voor iGOnl, die om de week zijn belevingen en gedachten zal verwoorden in een actuele column. Hartong heeft zijn opleidingen afgerond in de journalistiek en theologie en heeft vijf jaar in het Europees Parlement gezeten. De columns van Hartong verschijnen onder de rubriek Overig/Column. "Woensdagavond was ik te gast bij tv-zender Family7 om commentaar te geven op de speech van Juncker. Aan tafel ook een pro-EU persoon. Net als in de Amerikaanse media plaatste ik kanttekeningen bij de speech..." Lees hieronder meer in 'Populist'.

Populist

Het was deze week weer tijd voor de State of the European Union, uitgesproken door Commissie voorzitter Juncker. In de Verenigde Staten is dat altijd een groots gebeuren. De president komt onder muziek de zaal van de verenigde vergadering binnen (Congres en Senaat) en houdt dan onder grote belangstelling zijn toespraak. Het wordt live op de grote tv-netten uitgezonden. In die speech ontvouwt hij zijn plannen voor het komende jaar en schetst de staat van het land. Na de toespraak barst het in de media los van de commentaren, statistieken, cijfers, meningen en kanttekeningen bij die speech. Zeer boeiend, want dat is in feite het hart van de democratie: debat, visies, vaststellingen, dromen. Eenieder mag zijn of haar zegje doen en de burger denkt actief mee.

Hoe anders is het in de EU. Toen Juncker op woensdagmorgen zijn speech hield volgde ik die live. Om negen uur zou zijn speech beginnen, maar om kwart voor negen was het nog akelig stil in de zaal te Straatsburg. Om iets over negen begon Juncker in het Frans zijn speech. Hij wisselde diverse keren naar het Duits en ook even naar het Engels, toen hij het kort over Brexit had. Alsof hij de Frans-Duitse as weer wilde doen herleven en de rest van Europa er weinig toe deed. Het was de laatste speech van Juncker als voorzitter van de Commissie. De halfvolle zaal werd gevormd door officiële vertegenwoordigers van EU instanties en de fractievoorzitters van de Europese partijen, naast een aantal individueel aanwezige EP-leden. De rest was waarschijnlijk al aan een vroege borrel.

De speech van Juncker was voorspelbaar en in de dagen ervoor was al één en ander gelekt in de media. Zo kondigde hij 10.000 extra grensbewakers aan voor Frontex, de dienst die onze Europese buitengrenzen zou moeten bewaken. Dat doet ze niet (onderling intern geruzie naast geldmisbruik), maar men schrok ook van de aangekondigde extra kosten: 12 miljard. Dat is een schatting, want bij de EU is kostenoverschrijding meer regel dan uitzondering. De rest van de speech was weinig inspirerend en ik had aardig wat stevige koffie nodig om de speech en het daarop volgende debat te volgen. Ik had een soort van deja-vu: jaren van ellenlange vergaderingen kwamen weer op mijn netvlies, waarbij de eigen spreektijd en koffiepauze welkome onderbrekingen waren voor het oeverloze gezwets van parlementsleden die regelmatig niet eens wisten wat het onderwerp was.

Juncker sprak indirect zeer minachtend over president Trump van de VS, vond dat Europa veel meer moest gaan betekenen, wilde de euro als wereldwijd betaalmiddel numero uno (alsof de EU daarover gaat!) en deed een harde aanval op het populisme, nationalisme (‘ik haat binnengrenzen’) en had een vaag verhaal over patriottisme dat dan wel op EU niveau, maar niet op nationaal niveau mocht. Kortom: de EU was opnieuw het welbekende wondermiddel om alle Europese problemen op te lossen. Over Turkije zweeg hij, maar de Balkanlanden moesten wel zo spoedig mogelijk toetreden. Alsof er geen grote problemen zijn met corruptie in landen als Bulgarije en Roemenië.

Het ‘debat’ daarna was nog gênanter. Ik gebruik bewust aanhalingstekens, want een werkelijk debat was het niet. Iedere fractie gaf –al dan niet van papier oplezend- haar commentaar op de speech en de nationale lidstaten kregen ervan langs. Die lidstaten controleren het werk van de Commissie via de zogenaamde Raad. Rutte gaat daar regelmatig naartoe, net als de andere regeringsleiders. Zij bepalen uiteindelijk wat er definitief besloten wordt in Europa. Die beslissingen maken zij bij unanimiteit: ieder lid moet het ermee eens zijn, anders gaat iets niet door. Het Europees Parlement en de Commissie willen die unanimiteit afschaffen. Die vervelende Raad blokkeert namelijk regelmatig hun leuke plannetjes, zoals nog meer uitgeven waardoor het budget wordt verhoogd, of stoute lidstaat Hongarije het stemrecht in de EU ontnemen. De Raad is echter bepaald niet van plan om die unanimiteit om te zetten in gewone meerderheid. Wijs voornemen.

Woensdagavond was ik te gast bij tv-zender Family7 (zie video onderaan artikel) om commentaar te geven op de speech van Juncker. Aan tafel ook een pro-EU persoon. Net als in de Amerikaanse media plaatste ik kanttekeningen bij de speech en verwachtte dat ook van mijn opponent. Mede tot verbazing van de presentator liet hij mij niet uitpraten, intimideerde mij op hoge toon en schold mij uit voor populist, die alleen maar angst aanjaagt. Hij ging behoorlijk ‘uit zijn dak’. Ik baseer mijn werk echter nooit op emotie, maar op feiten uit eerste hand. Dat beschouw ik als juiste politiek en journalistiek. Wie echter de tegenstander de mond wil snoeren, stemrecht ontnemen en meer van dat soort fraais is schadelijk voor de democratie. En bovendien: wie is hier nu de populist?

Lucas Hartong

Bekijk hieronder de YouTubevideo: