15 oktober 2020, Middelharnis - Gemeente Goeree-Overflakkee organiseerde een online dialoogavond met de gemeenteraad. De live-uitzending kon meegekeken worden via de gemeentelijke website. Vooraf was er de afkondiging: "De onderwerpen die worden toegelicht en besproken zijn: Straling 5G-netwerk, Ontwikkeling van Hernesseroord en Beroepscampus Noord." Lees hieronder een samenvatting (van één van de onderwerpen van deze avond 'Straling 5G-netwerk') waarop men ook kon in- en meespreken. Aan het woord komen Yvonne Trenning, adviseur Antennebureau, de heer Henk Klapwijk, arts Maatschappij en Gezondheid GGD Rotterdam-Rijnmond, de heer ir. Rob van der Boom, Stichting ElektroHyperSensitiviteit (EHS) Goeree-Overflakkee en de heer Jan van Gils, voorzitter Stichting Stop5GNL. Lees meer.

Samenvatting Dialoogavond GO -j.l. 8 oktober 2020

Agenda

19:30 Plenaire opening - Inspreken
20:00 Straling 5G netwerk
21:30 Ontwikkeling van Hernesseroord
22:00 Beroepscampus Noord

Straling 5G netwerk [Uitleg door en vragen gesteld aan Yvonne Trenning, adviseur Antennebureau]

De 'G' staat voor generatie, mobiele generatie. In 1981 startten we met 1G, in 1991 hadden we 2G-netwerk, de mobiele telefoon en in 2001 3G, in 2014 4G en in dit jaar is het 5G-netwerk uitgerold. Wat zijn de signalen van mobile generatie en wat maakt 5G anders dan de huidige vorm die we al kennen en gebruiken, waarom en hoe? Hiervoor "stappen" we in de wereld van de magnetische velden. Voor 5G zijn frequentiebanden aangewezen: drie pioniersbanden. De eerste band is er eentje van 700 megahertz ten behoeve van 5G, met nog twee andere frequentiebanden (in blauw afgebeeld), alle drie geschikt voor mobiele communicatie. De verwachting voor de andere twee banden is dat de 3,5 megahertz band in 2020 nog geveild gaat worden en de andere band van 26 megahertz daar is nog niet bekent van wanneer deze beschikbaar komt (komt wel beschikbaar) en wanneer en óf die geveild gaat worden.

Antennes en 5G

  • De komende jaren 10% nieuwe antenne-opstelpunten (ca 1500 voor alle drie de operators tezamen, over heel Nederland verspreid).
  • Met 3,5 gigahertz op drukke plaatsen (stadions, winkelpleinen ed) kleine antennes (small cells)
  • Massive Mimo-antennes zorgen voor gericht signaal. Dit is een nieuwe techniek, waarvan nog niet bekend is, wat bij de werking ervan, voor de blootstelling aan de vraagnemer zal betekenen.

Waarom wil Nederland 5G/wat biedt 5G

Nederland krijgt steeds meer vraag naar en heeft een groeiende (ambitie naar) digitalisering.

  • mobiel breedband (snelheid en efficiëntie)
  • Internet of things (sensoren technologie, over de enorme hoeveelheid data die apparaten met elkaar uitwisselen via mobiele netwerk)
  • Ultrabetrouwbare communicatie (die is nodig voor zelfrijdende auto's en het opereren -zorg- op afstand).

Uitgangspunten introductie 5G

  • Gezondheidsbeleid* obv adviezen GR (GezondheidsRaad), WHO (WereldGezondheidsOrganisatie) en Kennisplatform EMV (onder andere RIVM, GGD en Agentschap Telecom. Uitgangspunten van deze organisaties zijn:
  • Blootstellingslimieten ICNIRP en hierop wordt gehouden:
  • Toezicht door Agentschap Telecom
  • Transparantie: antenneregister (is openbaar zodat iedereen kan zien waar ook de 5G-antennes zich bevinden) en meetrapporten, overzicht testlocaties en voorlichting.

*De kern van het Gezondheidsbeleid:

  • Norm ICNIRP - 1 graden Celcius opwarming (1 graden opwarming van het lichaam kan veel complicaties met zich meebrengen) die niet gehaald mag en kan worden. Met factor 50 voorkomen we dat we bij deze gestelde norm komen die ooit is vastgesteld in het lab. Om te voorkomen dat we op de factor 50 komen, zijn er limieten vastgesteld die 50x strenger zijn dat die 1 graden Celsius opwarming. Uit metingen van Telecom blijkt dat we die norm ook eigenlijk nooit halen.
  • Blootstellingslimieten - Door EU aanbevolen en in Nederland gehanteerd 28-61 V/m ligt aan frequentie, ook voor 5G
  • Elektromagnetische veldsterkte (veldsterkte is totale optelsom) in Nederland - gemeten door Agentschap Telecom**.

** Toezicht op 5G door Agentschap Telecom:

  • Metingen, ook bij 5G locaties
  • Metingen tot nu: veldsterkte onder de limieten, incl. 5G - 0,5 - 3 Volt per meter, strengste limiet 28 Volt per meter
  • Antennebureau.nl - resultaten metingen straling antennes
  • Toezicht op juistheid Antenneregister
  • Toezicht op experimenteervergunningen.

Regels nu en in de toekomst

Onder wet en regelgeving hangen:

  • Nationaal Antennebeleid (is ontstaan bij de komst van 3G)
  • Telecommunicatiewet
  • WABO (heeft vooral te maken met vergunningsverplichte antennes)
  • Antenneconvenant (gaat over plaatsingsplan en -gesprek. Hieron staan afspraken m.b.t. vergunningvrije antennes. Loop december 2020 af en hierover zijn gesprekken gaande.)

-Toekomst- Implementatie Europese Telecomcode / Telecommunicatiewet (Europese wetboek):

  • Blootstellingslimieten
  • Medegebruik
  • Verordening Small Cells

Omgevingswet:

  • Regels antenneplaatsing ongewijzigd (vanuit WABO en worden in toekomst waarschijnlijk 1 op 1 overgenomen)
  • Participatie

De omgevingswet wordt opgenomen in Telecommunicatiewet, voorzet daarvoor is voor de zomer reeds geconsulteerd. Momenteel nog veel werk in uitvoering. Naar verwachting wordt hierover eind dit jaar meer duidelijk.

Rol gemeente bij antenneplaatsing

  • Medegebruik (is samensmelting in een artikel n de Europese code, hierin vinden we bijv. het gedeeld-gebruik van opstelppunten. Bestaat nu al, maar wordt straks uitgebreid. Niet alleen voor mobiele operators, maar ook organisatie die geen antennes, maar wel masten beheren en die verplichting hebben tot delen opstelpunt. Ook het delen van mobiele infrastructuur; opstelling Small Cells bijv. in de code wordt zelfs gesproken over het delen van Small Cells door operators zelf, maar dit heeft nog geen vorm gekregen.. En het beschikbaar stellen van publieke infrastructuur.)
  • Afstemming (met operators e.a., dit kan n.a.v. een plaatsingsplan-gesprek dat iedere gemeente krijgt aangeboden)
  • Lokaal connectiviteitsbeleid (gemeente wordt aangemoedigd op dit punt eigen visie te ontwikkelen)

Vragen door gemeenteraad GO:

-Welke partijen kan gemeente bij haar lokaal connectiviteitsbeleid betrekken? Het Antennebureau is bezig met een update van de voorbeeldnota hierover. Geprobeerd wordt om vast en mobiel beleid samen te voegen. Want 5G kan niet zonder vaste infrastructuur. Daar is bijvoorbeeld ook glasvezel voor nodig. Dus het liefst zet je verschillende partijen bijeen: mensen die verstand hebben van de vaste infrastructuur (kabel en leidingen) en mensen van de mobiele infrastructuur.

-Staat het de gemeente vrij om bepaalde gebieden aan te wijzen die zonder 5G zijn? Dat wordt in de praktijk heel lastig mogelijk. Radiogolven "houden zich niet" aan één bepaald gebied; die uitval is er. Als we kijken naar de frequentie die er nu voor beschikbaar is, 700 mHertz, dan zien we daar een ingebruikname verplichting van de operators van 98%. Je zou dan kunnen zeggen dat je 2% vrijhoudt voor 5G (wat in de praktijk realistisch is). En het is ook een technische vraag of dit kan.

Rol en positie van de GGD bij 5G-netwerk [Uitleg door en vragen gesteld aan Henk Klapwijk, arts Maatschappij en Gezondheid GGD Rotterdam-Rijnmond]

Rol en positie van de GGD

  • Adviseur voor gemeenten en burgers m.b.t. de publieke gezondheid
  • Taken van de GGD worden krachtens een maatschappelijke regeling uitgevoerd door gemeente Rotterdam
  • Eén van de wettelijke basistaken is de medische milieukunde: expertise en advisering over gezondheid en milieu.

Positie van de GGD

  • Gemeenten moeten meerdere belangen afwegen -de GGD dient het belang van de publieke gezondheid.
  • De GGD draagt bij aan het bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid van de inwoners in de regio.
  • Wat betreft EMV (Elektromagnetische Velden) en de gezondheid baseert de GGD haar adviezen o.a. op het expertise van de RIVM en de Gezondheidsraad.
  • Goede informatie is verzameld bij het kennisplatform EMV.

Zorgen over 5G

Standpunten van bezorgden

  • Hoge straling voor burgers zal snel toenemen
  • Hogere frequenties -> intensievere straling
  • Straks overal 5G-antesses -> electrogevoeligen kunnen de straat niet meer op

Kritiek op ICNIRP - blootstellingslimieten

  • ICNIRP blijft vasthouden aan opwarming van het lichaam als belangrijkste effect van radiofrequentie EMV
  • ICNIRP, Gezondheidsraad, GGD en andere instanties negeren biologische gezondheidseffecten bij stralingsniveaus langer dan de ICNIRP limieten

Rechtszaak stop5GNL tegen uitrol 5G

Grote bewijslast van Stichting Stop5GNL tegen uitrol 5G tegenover deskundigen en rapporten (RIVM, ICNIRP e.a.) waarop de staat haar beleid baseert.

Op 25 mei 2020 was er de uitspraak van het kort geding bij de rechter:

  • Rapporten van de stichting: -voldoen niet aan gangbare en wetenschappelijke criteria en -wetenschappers waren onvoldoende thuis op dit terrein.
  • Rapporten van 'de staat' waren zorgvuldig tot stand gekomen.
  • Geen grond voor een voorlopig uitrolverbod 5G.
  • Terecht punt stichting: ontwikkeling veldsterktes onduidelijk.
  • De staat hanteert voorzorgsbeginsel: -door gebruik blootstellingslimieten en controle daarop, -door ontwikkeling veldsterktes te monitoren en -door regelmatig onderzoek te laten verrichten naar nieuwe inzichten.

Gezondheidsraad over 5G en gezondheid

Op 2 september 2020 heeft de Gezondsheidsraad rapport 5G en gezondheid gemaakt op verzoek Tweede Kamer:

  • Onderzoek naar enerzijds ziekten en aandoeningen
  • anderzijds biologische prosessen

Het onderzoek was beperkt:

  • Alleen onderzoek naar potentie om gezondheid te schaden of veranderingen in biologische prosessen te veroorzaken.
  • Geen uitspraken over werkelijke gezondheidsrisico's
  • Geen onderzoek naar blootstelling-effect relatie

Conclusie Gezondheidsraad:

  • Niet aangetoond en niet waarschijnlijk dat blootstelling aan 5G-systemen de gezondheid kan schaden
  • maar dit valt wetenschappelijk ook niet helemaal uit te sluiten.

Adviezen:

  • Uitrol 5G netwerk is komende jaren veilig
  • Wel aanvullend onderzoek nodig
  • Blootstelling 5G in de praktijk monitoren en meten
  • Meer onderzoek doen naar: -relatie 5G met mogelijke gerelateerde ziekten (kanker, mannelijke onvruchtbaarheid en geboorteafwijking) en - naar effecten blootstelling 26 GHz tot resultaten onderzoek
  • Nieuwste ICNIRP-richtlijnen in Nederland gebruiken
  • Voorzorg toepassen = blootstelling zo laag als redelijkerwijs mogelijk houden, want de potentie tot gezondheidsschade van blootstelling onder de limieten is niet uit te sluiten.

Samenvatting 5G en gezondheid door GGD

  • Geen bewijs / onwaarschijnlijk dat 5G gezondheid kan schaden, maar
  • valt wetenschappelijk ook niet helemaal uit te sluiten, daarom
  • meer onderzoek nodig
  • Radiogolven hebben het vermogen om het lichaam op te warmen
  • Blootstellingslimieten beschermen tegen opwarming.

Vragen door gemeenteraad GO:

-We horen dat blootstelling aan 3- en 4G er is, lopen er nog onderzoeken naar deze frequenties? Heel veel van het onderzoek naar EMV, dus is algemeen en gaat over 3-, 4- en 5G, want 5G is ook -nog maar heel beperkt- in gebruik. Allen worden onderzocht.

-Gaat 5G in de praktijk ook echt gemonitord worden en wie doet dat? Het gebeurd nu door het Antennebureau en dat is ook de instantie die al vele jaren periodiek meten (en op verzoek extra kunnen meten), maar die hebben een heel continu meetprogramma op allerlei plekken in Nederland. Tot op heden meten ze overal die 0,3-5 volt per meter, waar de strengste limieten 10x hoger zijn.

-In april 2019 is door PvdA, Pvv en GroenLinks gevraagd om nader onderzoek te doen naar eventuele nadelige effecten van 5G. Het kabinet, bij monde van Mona Keijzer, vond dit niet nodig. De Gezondheidsraad adviseert ook nader onderzoek. Weet u waarom er toch geen onderzoek gedaan gedaan is, voordat men tot invoering overging? [beantwoord door Yvonne Trenning, adviseur Antennebureau] Het zijn eigenlijk twee verschillende dingen. Het klopt inderdaad dat in april 2019 een onderzoek is aangevraagd bij Mona Keijzer. Zij heeft gezegd: "Er is nog steeds een onderzoek dat loopt. Het cohort-onderzoek (een onderzoeksmethode waarin de onderzoekers kijken naar factoren in een bepaalde periode in de toekomst (prospectief) of in het verleden (retrospectief) naar mobiele telefoongebruik, dat loopt internationaal. En hierover heeft het kabinet bij monde van Keijzer gezegd: "We vinden dit niet noodzakelijk". De Gezondheidsraad is verzocht door de vaste Kamercommissie Volksgezondheid van de Tweede Kamer, omdat onderzoek te doen. Dat kan, de Tweede Kamer kan ook de Gezondheidsraad vragen, om buiten een minister of staatssecretaris om, een onderzoek te doen of in ieder geval advies te geven. Dit advies is ook aangeboden aan de Tweede Kamer en niet zozeer aan de minister/staatssecretaris.

5G-netwerk [Uitleg door en vragen gesteld aan de heer ir. Rob van der Boom, Stichting ElektroHyperSensitiviteit (EHS) Goeree-Overflakkee.

ElektroHyperSensitiviteit (EHS)

  • Overgevoeligheid voor EMV (ElectroMagnetischeVelden), door langdurige te sterke blootstelling.

Stichting EHS (ElektroHyperSensitiviteit)

  • Belangenbehartiging
  • Jarenlange kennis en ervaring gezondheidseffecten EMV

Vd Boom: Beeld dat kabinet en Gezondheidsraad geven is onvolledig - Kabinet stelt dat binnen ICNIRP limieten alle EMV veilig zijn.

Opzet presentatie in 3 lijnen:

  1. Wat is de andere kant van het verhaal over EMV en 5G? - Focus ligt op EMV, want er is niet veel studie gedaan naar 5G. Er zijn geen duizenden studie gedaan, maar eerder honderd (als het dat al haalt) en dat is de reden dat de Gezondheidsraad geen advies kon geven aan de minister.
  2. Waarom klinkt dit verhaal onvoldoende door in standpunt Kabinet en Gezondheidsraad?
  3. Waarom is toepassing voorzorgsbeginsel noodzakelijk? - dus rekening houden met de biologische schade die veroorzaakt kan worden, want nu is de opzet voorkomen van teveel straling door opwarming. Dat is een onvoldoende voorzorg naar onze overtuiging.

ICNIPR -blootstellingslimieten EMV

  • ICNIPR betekent International Comission on Non-Lonizing Radiation Protection. In de naam zit echter al een denkfout, want het gaat hier over een natuurkundig verschijnsel -zo lijkt het-, maar het gaat hier over een biologisch verschijnsel.
  • Zelfbenoemde commissie van 14 personen, die ook zelf voor de opvolging zorgt. Geen lichaam van de VN (Verenigde Naties) en landen kunnen er ook geen vertegenwoordiger in plaatsen. Toch is het zo dat er drie mensen die in de EMV/Gezondheidsraad zitten verbonden zijn aan het Comite of recent daarmee verbonden waren.
  • Veel mensen uit het Comite hebben voormalige bindingen telecom of industrie
  • Normering/richtlijnen zijn uit 1998 voor beperking blootstelling EMV. Recent is gekeken naar de laatste inzichten waarbij geen echte verandering van de norm is opgetreden (hooguit hoger dan lager).
  • Dit is gebaseerd op opwarming water: 1 graad in 6 (tot 30) minuten Schwann 1953. Het model is gebaseerd op een zak water met wat zout erin. Maar iedereen die weleens een biefstuk heeft gebraden, weet dat een zak water ter grootte van een hoofd niet echt representatief is voor hoe een mens in elkaar zit.
  • Gaat om effecten tijdens of kort na blootstelling.
  • Gaat om thermische effecten.

Wetenschappelijke verdeeldheid ICNIPR limieten

  • Gaat niet over biologische effecten
  • Gaat niet over langer-termijn gezondheidseffecten
  • Gaat niet over cumulatieve effecten
  • Gaat niet over permanente blootstelling
  • Gaat niet over gevaarlijke pulsering (karakteristieken straling), want er wordt alleen gekeken naar de energie en niet naar de wijze waarop het inwerkt op onze biologie.
  • Limieten opgesteld vanuit onjuiste uitgangspunten
  • gebaseerd op inzichten uit 1992 (ideeën uit 1953): lang voor huidige technologie, met een bedenkelijke update in 2020.
  • Veel wetenschappers zien ICNIRP limieten als gedateerd en inadequaat.

Wetenschappelijke verdeeldheid effecten EMV

  • Algemeen erkend: opwarmende effecten EMV
  • EMV hebben schadelijke invloed op biologische processen
  • Deze verstoring is nadelig voor de gezondheid
  • Meerderheid duizenden peer Reviewed (bio) onderzoeken: effecten treden op ver beneden limieten.
  • Wetenschappers concluderen in Mainz, okt. 2019: duidelijk bewijs biologische effecten draadloze communicatietechnologie.
  • The Lancet, 2018: Alleen voorkoming opwarming is onvoldoende; bewijs van schadelijke effecten EMV op de mens, flora en fauna.

Advies Gezondheidsraad

  • Mogelijk toch gezondheidsrisico's van draadloze communicatie onder INCIRP limieten: kanker, mannelijke vruchtbaarheid, zwangerschapsuitkomsten en geboorteafwijkingen. Tal van andere mogelijke effecten van EMV op de mens. We hebben het hier over de volgende generatie, iets waar je toch extra zorgvuldig dient te zijn, naast de gezondheid van jezelf en je eigen generatie.
  • Meer onderzoek
  • Geen benutting 26 GHz; eerst nader onderzoek.
  • ALARA principe wordt geadviseerd (zo min mogelijk blootstelling), dat wordt in het huidige beleid niet zo ingevuld. Je zou dus veel meer bedraad moeten doen en geen WiFi in scholen ed.
  • Verdeeldheid in wetenschap - die klinkt niet door in conclusie van de Gezondheidsraad en ze blijft zo bestuurlijk buiten beeld. Er wordt niet gedeeld dat er verschillende visies zijn in de wetenschap, maar enkel de visie van de Gezondheidsraad wordt gedeeld.
  • Celonderzoek ontbreekt (vanwege de snelheid van het onderzoek) in studie Gezondheidsraad en geen beeld van het werkingsmechanisme van EMV. Dat is wel belangrijk om te weten als je kijkt naar hoe je de opzet van je onderzoek moet inrichten. Anders krijg je een onderzoek dat vanuit algemeen oogpunt heel goed is, maar op inhoud van de kwestie niet goed is opgezet (en hier zijn genoeg onderzoeken van).

Effecten die de Gezondheidsraad ziet

Zowel gunstige als ongunstige effecten worden gezien, zie onderstaande lijst. Je kunt zeggen dat is geen gezondheidseffect, maar enkel hersenactiviteit. Maar we zijn als een "tovernaarsleerling" bezig, waarvan we niet goed weten wat we doen.

  • Gedrag -(samenhang) mogelijk
  • Cognitie -(samenhang) mogelijk
  • Slaap -(samenhang) mogelijk
  • Signaaloverdracht hersenen -(samenhang) mogelijk
  • Elecrische activiteit hersenen -samenhang waarschijnlijk
  • Bloed-hersenbarriére -(samenhang) mogelijk
  • Genexpressie in de hersenen -(samenhang) mogelijk
  • Neuro degeneratie -(samenhang) mogelijk
  • Verstoring hormoonsysteem -samenhang niet gevonden
  • Bloed -(samenhang) mogelijk
  • Afweersysteem -samenhang niet gevonden
  • Hormonen -niet gevonden
  • Oxidatieve stress -(samenhang) mogelijk

Effecten die de Gezondheidsraad niet ziet - Celonderzoek is niet gedaan, kan niet worden niet bekeken, dus (nog) geen zicht op. Maar dit zijn belangrijke dingen om je te realiseren als je de samenleving ermee vult.

  • DNA-schade (enkel- en tweevoudig, onderzoek dat daarnaar gedaan is toont aan dat mobiel bellen weldegelijk ook in het lichaam DNA-schade veroorzaakt. Dat is wel weer hersteld na 20 minuten als je kort belt en na een paar uur als je lang belt, maar u zult begrijpen dat DNA-schade toelaten geen verstandige keus is.
  • Verhoogde geprogrammeerde celdood mogelijk
  • Verstoorde Calcium-huishouding mogelijk
  • Manier waar op EMV inwerkt op de biologie

Onverklaarde hoge ziektecijfers - De Gezondheidsraad zegt dat er geen relatie is tussen de Electro Magnetische Velden en de ziekten, maar we zien wel dat er de afgelopen perioden er een voortdurende groei is onder de ziekten onder de bevolking en we weten daar eigenlijk geen raad mee. Er zijn constant discussies in de Twee Kamer over hoe we de kosten van de Gezondheid omlaag kunnen brengen, maar dit is de reden waarom de kosten omhoog gaan: een heleboel milieuproblemen waar wij als samenleving onvoldoende oog voor hebben:

  • Burn-out: 1 op de 17 mensen
  • Depressie
  • SOLK (50% bij de huisarts)
  • Kanker: 1 op de 3 mensen
  • Verminderde vruchtbaarheid
  • Diabetes
  • Alzheimer
  • Ontwikkelingsstoornissen
  • Veel multipele chronische ziekten
  • Kinderen krijgen ouderdomsziekten

Wetenschappelijk onderzoek afgewezen

  • Gezondheidsraad bekeek slechts 810 van de duizenden onderzoeken die gezondheidsrisico's tonen en keurt makkelijk af. Is daar niets van te leren?
  • Gebrek inzicht werkingsmeganisme leidt tot ogenschijnlijk fouten (EMV is geen gifstof met een eenvoudige dosis-respons relatie).
  • ICNIRP: onwaarschijnlijke mogelijkheden als reëel etaleren (bijvoorbeeld: opwarming zou kanker veroorzaken).
  • Bij onderzoek naar EMV en gezondheid is een beeld van alle EMV nodig.

Zijn er alleen nadelige gevolgen?

Er zijn enkele medische toepassingen van EMV bekend (ons lichaam maakt ook EMV en dit maakt onderdeel uit van de besturing van het lichaam en door de onnatuurlijke straling krijg je de miscommunicatie in het lichaam. Er wordt meebestuurt op een manier waarop we niet weten hoe er wordt meegestuurd. Dat is een groot probleem wanneer we daar, zonder inzicht, mee doorgaan.

  • Pijnbestrijding door bestraling van de hersenen;
  • Bevordering van botgroei;
  • Uitlokken van aanmaak van stressproteïnen voor een operatie;

Onderzoeken naar medische toepassingen:

  • UV voor lokaal behandeling van infecties
  • Nabij infrarood: behandeling depressie of neurologische ziekten.

Wereldwijs waarschuwingen tegen 5G

  • Frank Clegg, ex-president Microsoft Canada: [vertaald uit Engels] "We doen een beroep op beleidsmakers van de Wereldgezondheisorganisatie om voor meer studie te pleiten en veiligere praktijken en beleid voor technologische producten op alle niveaus."
  • VS Senator Blumenthal: [vertaald uit Engels] "Er is geen echt onderzoek gaande. We vliegen hier een beetje blind op het gebied van gezondheid en veiligheid."
  • RIVM: "Veel te vroeg om alle seinen op groen te zetten."
  • Prof. Kromhout, voorzitter Commissie EMV van Gezondheidsraad: "Meer onderzoek naar 5G verstandig."
  • In Zwitserland is de uitrol reeds gestaakt om gezondheidsredenen.
  • Veel protesten.

Het volledige beeld is toch wel anders dan het Kabinet / Gezondheidsraad laten zien:

  • ICNIRP beschermen ons niet tegen biologische effecten, enkel tegen opwarming.
  • Electromagnetische Velden 4G en 5G absoluut niet veilig.
  • Voorzorgbeginsel noodzakelijk. Geen voorzorg om opwarming te voorkomen, maar tegen schadelijke biologische effecten.

Handelingsperspectief gemeenten

  • Moratorium op 5G wegens gezondheidsrisico's van 5G.
  • Ontwikkel antennebeleid uit voorzorg, plaats ze bijv. niet bij scholen, zieken- of verzorgingshuizen (kwetsbare groepen).
  • Monitor gezondheid bij 5G locaties, niet de stralingssterkte, maar van de gezondheidseffecten van de straling.
  • Hou rekening met toename EHS (ElektroHyperSensitiviteit).
  • Organiseer EMV-arme vluchtlocaties.
  • Organiseer een infromatieloket.

Informatielijn Stichting EHS (ElektroHyperSensitiviteit), tel. 0900-9266.

"Nederland is niet verplicht 5G uit te rollen", aldus minister Monica Keijzer in de Tweede Kamer op 6 februari 2020.

Vragen door gemeenteraad GO:

-Hoeveel mensen hebben last van EHS (ElektroHyperSensitiviteit) in Nederland? Er zijn daar onderzoeken naar gedaan. De frequentie is tussen en de 1 en 10% en we houden het zelf op 3% van de bevolking. Verder is de mate waarin iemand ziek kan zijn verschillend: sommige mensen zijn echt zo ziek dat ze in een goed afgeschermde woning moeten verblijven, anderen kunnen best even boodschappen doen en moeten zich daarna weer terugtrekken in een beschermde omgeving.

-Er zijn inderdaad veel onderzoeken naar het dossier, maar dat was volgens de rechtbank toch niet voldoende representatief? Nee, de rechtbank heeft zich gebaseerd op de algemeen gebruikelijke adviezen en heeft de aanvullende informatie niet bekeken. Ik denk dat de heer Klapwijk het wel een beetje kort door de bocht omschreef, dat alle onderzoeken die stop5GNL aanbrachten ondermaats zouden zijn. Hij heeft zich vooral gefocust op de gebruikelijk partijen hier in Nederland.

-U geeft zelf aan dat er duizenden onderzoeken zijn, wat is de GGD (voor partij) in dat onderzoek? U concludeert zelf dat het niet gaat om de opwarming, maar om de gezondheidseffecten? Het Kabinet acht eigenlijk alleen maar effecten ivm de opwarming bewezen, terwijl uit veel onderzoek blijkt dat er ook andere gezondheidseffecten optreden, zoals kanker, neurologische aandoening en meer. Het heeft mij enorm verbaasd, zeker toen ik me er in het begin in ging verdiepen, dat er in biologisch onderzoek meer effecten optreden dan onze lichamelijke EMV, die een rol spelen in de aansturing, dat die verstoord wordt. En als dat inderdaad de oorzaak is, is het ook logisch dat je ook heel veel verschillende effecten kunt krijgen. Het is maar net waar jouw zwakke punt ligt, hoe dit effect op je heeft.

-Ik kijk deze uitzending via een WiFi-verbinding 5G, met een 4G/5G telefoon naast me. Loop ik nu risico op mijn biologie? Dat hangt er vanaf hoe sterk u bent, natuurlijk. We worden dagelijks blootgesteld aan die straling, dus blijkbaar is het zo dat de meeste mensen er behoorlijk goed tegen kunnen. Ons lichaam is ook verschrikkelijk goed ontworpen, dus we kunnen heel wat aan. Maar u weet ook, dat als u een te zwaar voorwerp, te vaak optilt, dat u er last van krijgt. Zo gaat dat in feite ook met EMV. Als je te lang en te vaak wordt blootgesteld, krijg je er last van. Ik hoor heel veel mensen zeggen dat ze slechter slapen als ze de mobiele telefoon als wekker gebruiken.

-[vraag aan mw Trenning tussendoor] Ik vind dit een hele moeilijke materie. Als je over Corona praat, dan vertrouw ik op de overheid en luister ik wel kritisch natuurlijk en ben ook kritisch naar andere partijen. Zo hiermee ook. In m'n hart wil ik de overheid hierin vertrouwen (dat ze goed onderzoek doen en dat ze ons goed voorlichten), maar de andere kant daar moet je natuurlijk ook naar luisteren. Ik luister dan naar meneer vd Boom en dan denk ik: ja, het zou mooi voor mij zijn als mw Trenning daar nog eens een korte reactie op geeft? - voorzitter A. Grootenboer antwoordt: misschien dat er nog een slotreactie komt straks...

-Eerst praat u over weinig onderzoeken, daarna blijken er toch duizenden te zijn (waarvan slechts 810 gebruikt), lijkt me toch ook heel wat. Bent u voor het niet uitrollen van alle frequenties? Dat is een moeilijke vraag, want wij zijn natuurlijk als samenleving helemaal verknoopt met mobiele telecommunicatie. Als we daar morgen mee stoppen creeëren we ongelooflijke problemen. Het lijkt dan ook niet verstandig hetzelfde te doen als we met corona doen: iedereen in een lockdown te zetten. Maar ik denk wel dat je moet stoppen met de ontwikkeling en dat je mensen moet adviseren om zo min mogelijk draadloos te communiceren en tegelijkertijd goed te onderzoeken waar de risico's in zitten en hoe we die straling, wel op een voor ons acceptabele manier, kunnen inzetten voor allerlei nuttige doeleinden. Vraagsteller: ik bedoelde eigenlijk met name binnen het 5G-netwerk. Eentje is er blijkbaar al vergeven/ die is er al, maar daar zitten nogal wat verschillen in -in bandbreedtes- en mijn vraag is: zitten daar wat u betreft u ook nog duidelijke risicoverschillen in binnen de 5G? Vervolg-antwoord: Wij denken dat 5G, even onafhankelijk van de frequentie, want ik kan gaan uitspraken doen over veilige of onveilige frequenties...de karakteristieken van de straling zijn veel belangrijker dan de frequentie. En dan met name de digitale karakteristieken storend zijn voor onze biologie. Dus we moeten eerder naar analoge dan naar digitale en 5G die gebruik maakt van straalvorming is dus veel meer digitaal (want je loopt zo'n straal in en uit, in en uit) en dat zal dus een veel meer ongunstig effect hebben dan een globale 3G en 4G straling.

-Ik zou graag valide onderzoek lezen (2019-2020) maar kan ze niet vinden in de bibliotheek van de Rijksuniversiteit. Is er al een platform waar pro- en tegen elkaar weten te vinden? Ik ken geen platform waar dat op een adequate manier gebeurd. Wij hebben een kennisplatform dat door de overheid is opgericht en dat functioneert eigenlijk niet als plaats waar je kunt discussiëren. Dat hadden we wel gehoopt, maar het functioneert niet zo. [De heer Klapwijk reageert ook op deze vraag] Klapwijk: Als je op zoek bent naar goeie informatie is er het Kennisplatform. Het woord zegt het al: het platform waar je goeie kennis kan vinden. Het is misschien geen discussieplatform en de heer vdBoom en vGils zullen zich niet goed herkennen in het kennisplatform. Maar voor raadsleden of andere luisteraars is het kennisplatform EMV is gewoon een goed kennisplatform waar je goeie kennis over elektromagnetische velden allemaal verzameld vindt en daar neem ik dus aan deel. De Gezondheidsraad, het RIVM, alle GGD-en in Nederland, dus gaat u daar te raden voor goeie kennis en informatie over alles wat u wilt weten over elektromagnetische velden. Inclusief elektromagnetische velden en gezondheid, punt.

5G-netwerk [Uitleg door en vragen gesteld aan de heer Jan van Gils, voorzitter Stichting Stop5GNL.]

Bedankt dat ik mag spreken. Er is al veel gezegd en ongelofelijk veel informatie over dit onderwerp. Ik neem even twee tegenovergestelde visies; er werd net gezegd -er is een topwetenschapper die zelf het onderzoek doet, zegt dat er iets aan de hand is en er is een commissie die zegt er is niets aan de hand. Dat is verrassend, dat een wetenschapper die tientallen peerreviews (peer-reviews garanderen de lezer dat de gepubliceerde wetenschappelijke artikels aan bepaalde standaarden voldoen) op zijn naam heeft staan het één zegt en een commissie het ander zegt.

Aan dit aspect van 5G daar zijn allerlei andere mee verbonden geraakt; 7 punten:

  • Zenderstraling ziekmakend? Wetenschappelijk meer dan plausibel
  • Natuuraantasting onuitwisbaar groot? Insecten, bomen, energie en klimaat
  • Privacy schending nog eenvoudiger?
  • Veiligheid instabieler? Grote impact van cybercrime en hacking
  • Besluitvorming ondemocratisch? EU decreet/ regering volgt als belanghebbende en gemeenten voeren uit. Burgers ondergaan het.
  • Sociale coherentie onder druk?
  • Technocratisering van de samenleving? Sociale en maatschappelijke gedragsbeïnvloeding. Inclusief meningsvorming, manipulatie en geweld. Surveillance- en crowd-control.

Dit zijn allemaal aspecten die je als gemeente mee onder de loep kunt nemen.

De commissie is net door een rapport van het Europees parlement geadviseerd, na grondig onderzoek, dat ICNIRP (één van de partijen) zo door en door verbonden is met de industrie, dat het beter is dat de subsidie meteen stopgezet wordt. Dat wil wat zeggen. En dat er een compleet nieuwe groep moet komen, van onafhankelijke wetenschappers die niet die verstrengeling hebben met de industrie.

Wat er verder is gebeurd dat is het "Phone-gate schandaal" (onderzoek naar veiligheid mobieltjes). De smartphone is zo ontwikkelt dat er een hoeveelheid straling bij je hoofd is op 2/2,5 cm bij het hoofd vandaan. Dat is geen realiteit, dus men wil daar richtlijnen hebben en dan blijkt dat de mobiel teveel straling afgeeft aan het hoofd. En het gebruik van de smartphone loopt parallel met het gebruik van zendmasten.

De gemeente heeft zorg- en informatieplicht. Je hebt de volksgezondheid van de inwoners (gemeente organiseert informatieavond) en ik denk dat je dan de onafhankelijke wetenschap moet volgen. Daar is heel veel over te vinden op de links die wij delen in onze organisaties. Zowel de GGD als agentschap Telecom enz. verwijzen dus niet naar deze onafhankelijke wetenschappers. En dat is verrassend, want die wetenschappers doen notabene onderzoek.

In Nederland is er precies, welgeteld, één onderzoeksraad. Al die wetenschappers zeggen (ik bedoel zelfs dat die zich met honderden tegelijk verenigd hebben): Dit loopt de spuigaten uit. Het is een risicovolle technologie en daar moet je dus anders mee omgaan dan gedacht was. Uitzondering is de heer Kromhout uit de Gezondheidsraad die zegt dat het een risicovolle techniek is.

We kunnen nog heel veel zeggen, maar misschien is het meest dichtbij dat we het advies van de Gezondheidsraad, dat net een maand geleden uitgekomen is en waar de heer vdBoom ook al naar verwees, bekijken. Hier staan de volgende zaken in:

  • Schade aan de gezondheid is mogelijk, maar de conclusie van dat rapport is dat de uitrol van 5G mag. Ik zou zeggen lees dat rapport (is niet zo heel dik) dan zult u zien dat de conclusie niet strookt met de inhoud.
  • De onderzoeken waar niets uitkwam heeft men zelfs zwaarder laten wegen. ook wordt geschreven dat er diverse gevolgen (hoofdpijn, huidklachten) wel kunnen komen door de smartphone, maar niet door de zendmasten (is industrie die betaald wordt). Vreemde samenloop van omstandigheden.

Wetenschappers volgen onderzoek, commissie volgen belangen.

De twee directeuren van Telfort en KPN die hebben achteraf -nadat ze die baan niet meer hadden- gezegd: "We moeten niet teveel last hebben van burgers en gemeenten met die uitrol." /"We moeten er wel met z'n alen voor zorgen dat die antennes zonder al teveel problemen gebrouwd kunnen worden." Alles in afspraak met de overheid. En dit heb ik niet zelf verzonnen, hier is gewoon bewijs voor.

Satelieten/ antennes 1-5G/ galsvezel / servers en datacentre

5G zijn niet alleen zendmasten (die zullen met 10% toenemen). De "vierkante dozen" die er bovenop zitten die zijn niet meegeteld. De Microcellen die zijn niet meegeteld, de picocellen zijn niet meegeteld, alle sensoren (veel en ook allemaal met WiFi), die zijn niet meegeteld. Dus 10% toename klinkt 'leuk', maar het is verre van leuk. Want om 3 van de 4 dingen niet mee te tellen, dan krijg je dus een scheef beeld. Een ongelooflijke toename van datacentre...hallen vol computers en dan moet je bedenken dat alleen in Nederland al, voetbalvelden vol van dit soort datacentre al bestaan. Aan 5G zit vast dat de hele omgeving van de aarde, zo'n 300/400 kilometer wordt gevuld met satalieten. Er is toestemming voor 40.000 satalieten gegeven. En wat ook al gezegd is: zonder glasvezel geen 5G. Een groot verschil van 4G met 5G is, dat 5G een bundelstraling op de mens zend. Een bundel direct op de mens gericht (zodra je belt bijv.) en dat was bij de (oorspronkelijke) 4G niet het geval (4G+ wel). Die bundel flitst alshetware heen en weer tussen jou en diverse zenders, er worden een stuk of 3/4 zenders gebruikt.

Gezondheidsraad geeft het advies voor 26 GHz; premarket-onderzoek is voorwaarde voor toepassing en innovate 5G. 3,6 HHz nog niet in gebruik.

Gestiek / gebaar E - M

  • Electriciteit tendeert naar verdwijnen/oplossen; veldverdunning/ gericht op oneindig (denk aan je haren overeind bij statisch)
  • Magnetisme tendeert naar samenballing/ verdichting van de stof (denk aan magneet die iets aantrekt/samenklontert)

Dit zijn de twee electromagnetismen die beiden optreden bij EMV (ElectronischMagnetischeVelden). Heirover zijn tientallen tot honderden onderzoeken. Je krijgt ontregelingen door zenderstraling en EMV:

  • Ontregelingen die het lichaam in een actieve toestand van alertheid brengen (hypergedrag en autisme)

Voorbeelden hiervan zijn: verhoging van de reactiesnelheid, slaapstoornissen (als je op je mobiel zit voordat je gaat slapen of m als wekker naast je heb liggen), verlaging van de melatonine productie (Melatonine reclames op TV!) vermindering van de Alfa golven in het EEG, dip in 12 Hz gebied bij hersengolven, vermindering van de lage frequenties van het hartritme, toename va stresshormonen / stressproteïnen en calciumflux uit de cellen (pillen extra weerstand met magnesium-reclame op TV!), ADHD, ADD, Autisme, Parkinson.

  • Ontregelingen die de genetische en immunologische basis van het lichaam aantasten (vitaliteitsverlies/ degeneratie)

Voorbeelden hiervan zijn: DNA breuken en Chromosomenbeschadigingen, verzwakking van het immuunsysteem, afname van de vruchtbaarheid, initiërend en bevorderend effect op tumoren en kanker, verhoging van de NO, concentraties, toename van de stresshormonen, verlaging van de bloed- hersenbarrière, in het algemeen verhoogde celmembraamdoorlaatbaarheid, Alzheimer, kanker, vermindering van de lage frequenties van het hartritme.

De heer Klapwijk kan vertellen dat het allemaal niet zo'n invloed heeft op het lichaam, maar stress, calciumflux uit de celen enz, het doet weldegelijk iets met het lichaam. Mensen moeten dan ook gewaarschuwd worden hoe om te gaan met het draadloze netwerk.

De Raad van Europa die zegt dat de huidige richtlijnen van de ICNIRP op z'n minst 100x te hoog zijn. En eigenlijk moet het op langer termijn niet terug naar 0,6, maar naar 0,2. Tal van wetenschappelijke groepen vinden de richtlijnen te hoog. Er is dus geen sprake van voorzorg. Er zijn veel wetenschappelijke onderzoeken gedaan en dat is al gestart in 2000 met een onderzoek van Chairman Sir William Stewart te noemen 'Independent Expert Group on Mobile Phones'. Wereldwijd is er al heel veel wetenschappelijk onderzoek door topwetenschappers gedaan, dat bekeken kan worden.

ICNIRP -> GR en regering -> GGD?

ICNIRP -advies:

  • Private commissie in Duitsland gevestigd
  • Alleen opwarm"advies"voor zakjes zoutwater die in 6 minuten max 1 graden Celcius opwarmen.

GezondheidRaad -richtlijnen:

  • "Richtlijnen" gebaseerd op 6 minuten opwarming
  • Zien geen reden het ALARA principe toe te passen

Regering -norm:

  • Onder de 6 minutenopwarm "norm" kan er bij 24/7 blootstelling niets gebeuren
  • Voorzorg is niet nodig.
  • Ook bijv Antennebureau neemt de "norm" over en zegt: daaronder kan niets gebeuren. Mijns inziens ontoelaatbaar en het gaat tegen de volksgezondheid in.

GGD - advies? richtlijn? norm?

Mijn appèl aan de gemeente is (die hebben namelijk wel die ruimte). Zeg: wij staan dichter bij de burgers en willen die voorzorgprinipes wel toepassen en het draadloos communiceren grondig ontmoedigen en maar eens goed kijken hoe het verder gaat met de uitrol van 5G. Trouwens: Er zijn inmiddels al 50.000 antennes! Het antennebureau: "we doen niet meer de antennes maar de opstelpunten tellen" Dus nu kunnen ze in die opstelpunten er gewoon antennes bijhangen, zonder dat dit extra meegeteld wordt. en dat geldt met name bij die "vierkante dozen", want daar zijn er duizenden opgangen niet meegeteld...

Vragen door gemeenteraad GO:

-Beide partijen, u en de heer vd Boom noemen het woord "wetenschappelijk" regelmatig. Ik moet zelf onderzoek doen en heb beide presentaties van tevoren bekeken. Maar ik kan nergens een controleerbaar onderzoek terugvinden. En dat ik eigenlijk ook mijn andere vraag: als je dat woord wetenschappelijk gebruikt (en we leren dat de jongelui op school ook), als je iets citeert, zeg dan ook waar we dat onderzoek kunnen vinden. Dus zou u dat controleerbaar onderzoek ook aan de gemeenteraad willen doorsturen dat we dat ook kunnen lezen? Ik kan u in ieder geval verwijzen naar emf-portal.org. Daar staan 33.000 onderzoeken en die kunt u daar prachtige geordend vinden. En.. [vraagsteller breek in: Ja het gaat mij natuurlijk niet om 33.000 onderzoeken, want wij zijn een gemeenteraad die vanavond op een dialoogavond wat aardige dingen horen over 5G. Het gaat ons er natuurlijk om als u zegt: ja meneer Moszkowicz heeft interessante dinge gezegd, maar dat vervolgens het citaat noemt dat uit een populair, wetenschappelijk blad komt en u noemt dat dan wetenschappelijk en dat is voor ons dan wel heel lastig om het te bekijken. Want we zien nou wat die meneer zegt, maar we zien geen reviews en dat soort dingen. Dus mijn vraag aan u is als u 'wetenschappelijk' gebruikt wilt u dan ook het onderzoek eventjes noemen waar we dat terug kunnen vinden en niet die 33.000 onderzoeken. V.Gils: Ik zou zeggen gaat u naar de website van meneer Moszkowicz, die stelt zijn hele database beschikbaar, die heeft zelf ik weet niet hoeveel-honderd publicaties op zijn naam staan (peerriviewed en wel en in de meest vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften). Dus je moet zelf onderzoek doen, maar als je vraagt wil je die link even doormailen dan doe ik dat met plezier.

Graag zou ik willen vragen welke oplossingen meneer v.Gils voorstaat? -De oplossingen zijn voorlopig heel simpel. Twee zaken:

  1. De gemeente gaat zich bezinnen op voorzorg.
  2. De burgers informeren dat er risico's aan deze technologie zitten.

En wat er dan gaat gebeuren in de samenleving dat weten we niet, maar dat zal dan blijken, maar eerst moeten mensen goed geïnformeerd worden. Dat geldt voor raadsleden natuurlijk, maar ook voor burgers. Zodat met anders om kan leren gaan met WiFi. Bijv. in Frankrijk heeft de overheid zich daarop bezonnen en gezegd: vanwege gezondheidsredenen is het niet meer acceptabel dat we op scholen WiFi verbindingen aanzetten (draadloos) en is dit bij wet verboden. In Nederland gebeurd dit niet, omdat het gesprek niet geopend wordt. Maar wanneer je daadwerkelijk het gesprek zou openen, dan gaat daar iets anders uitkomen dan nu het geval is.

--

De heer Henk Klapwijk (arts Maatschappij en Gezondheid GGD Rotterdam-Rijnmond) wil nog wat reacties geven op de heer Jan van Gils (voorzitter Stichting Stop5GNL) en de heer ir. Rob van der Boom, Stichting ElektroHyperSensitiviteit (EHS) Goeree-Overflakkee:

  1. Zij hebben heel veel laten zien over duizenden onderzoeken tegenover een 800-tal onderzoeken die de GGD zou hebben meegenomen, maar daarbij heeft de GGD dus een selectie gemaakt van de goeie onderzoeken.
  2. Ik vat het een beetje samen; de heer VdBoom en de heer V.Gils zoomen vooral in op de conclusie (die ook de Gezondheidsraad trekt) dat er gezondheidsschade niet uit te sluiten is en daarop baseren zij hun advies: doe het niet en rol 5G niet verder uit. Maar de hoofdconclusie van de Gezondheidsraad is vooral: gezondheidsschade is niet aangetoond en waarschijnlijk. Het is een advies aan de Overheid. En op basis daarvan kan de Overheid beleid maken en het advies is niet 'ALARA zo laag mogelijk', maar 'ALARA zo laag als redelijkerwijs mogelijk'. Dan moet de Overheid gaan kijken wat redelijkerwijs is en als je de heren VdBoom en V.Gils moet horen over een samenleving zonder EMV, dan lijkt me dat niet redelijkerwijs mogelijk. En als samenleving bepalen wij wat redelijkerwijs is en de conclusie van de Gezondheidsraad is 'niet aangetoond' en ' niet waarschijnlijk'. En deze heren focussen op: ja maar het is 'niet uit te sluiten'.
  3. En als arts wil ik u nog meegeven; het menselijk lichaam kan gelukkig heel veel aan en wat meneer van Gils zegt als natuurkundige dat moet ik bij hem laten over pulserende eigenschappen van electromagnetische velden en allerlei effecten op het menselijk lichaam. Maar elke minuut van de dag zijn er allerlei effecten op het lichaam, ook wat je eet en wat je inademt. Elke seconde gaan er duizenden cellen in ons lijf..die ontsporen, maar gelukkig kan ons lijf heel veel repareren. Gemiddeld worden wij toch 80 jaar in dit welvarende land. De mens kan gelukkig heel veel aan en vertrouw ook gewoon op instanties zoals de Gezondheidsraad en de GGD-en.

--Nieuwe vraagsteller--

Vraag aan GGD (is er om te beschermen, gezondheid te bewaken), de heer Klapwijk: We hebben nu twee meningen gehoord en ik denk dat we die twee meningen voorlopig nog wel zullen horen, maar ik wil ook inhaken op wat de heer V.Gils heeft gezegd over voorlichting geven. Ik maak me zorgen over onze kinderen. Want onze kinderen worden nu van jongs af aan blootgesteld aan straling, 24 uur per dag/ 7 dagen per week. En aan zoveel straling is nog geen enkele generatie blootgesteld. Eigenlijk al voordat de kinderen geboren worden, worden ze al blootgesteld aan straling. Het effect van straling op kinderen is nog veel groter dan bij volwassenen. Het dringt dieper het lichaam binnen en kinderen zijn nog in de groei. Mijn vraag is eigenlijk, zolang er nog zoveel onduidelijk is, wanneer is nog zoveel onderzoek gewenst is, maar wanneer er al wel zoveel onderzoek gedaan is dat wel degelijk biologisch effecten aangetoond: is het dan ook niet verstandig om actief voorlichting te geven aan zwangere vrouwen, maar ook op kinderopvang, op scholen ed, maar ook aan jeugd zelf, die continu op hun mobieltje zit? -Antwoord de heer Klapwijk: uhm, ja, ok, wij komen niet elke gemeenteraad.... nee dit is een beetje flauw sorry, in ieder geval, wij hebben u mevr. Krouwel niet actief benaderd of in Goeree-Overflakkee niet actieve gezondheidsvoorlichting gegeven. Maar wij zijn wel beschikbaar en op de GGD-website en op het Kennisplatform. Er is... wij doen ons best om, wie op zoek gaat, van goeie informatie te voorzien. En inderdaad, u heeft gelijk, wij hebben geen actieve voorlichtingscampagne over EMV en gezondheid. En eerlijk gezegd zou ik als GGD-arts aan u als gemeenteraadslid of als hele gemeenteraad willen zeggen: richt u aandacht vooral op milieufactoren die bewezen veel meer impact op de volksgezondheid, zoals luchtverontreiniging of geluidbelasting en EMV hoort wat mij betreft tot de categorie waar wij niet actief voorlichting overgeven maar we willen absoluut iedere vraag beantwoorden, maar dit is geen onderwerp waarvan wij het nodig vinden om actief voorlichting op te gaan geven.

Vraag aan de heer VdBoom en VGils: Aan veel zaken in het leven zitten risico's; zijn de risico's van alle G-netwerken maatschappelijk verantwoord en veranderd dat dan met de komst van 5G? - Zeker, het risico wordt een stuk groter, daar kunnen we vanuit gaan. Het aantal zendfrequenties word verdubbeld als wanneer ze allemaal in gebruik zijn, het aantal zendinstallaties wordt duizendvoudig zei ik al en de hoeveelheid data die verstuurd gaat worden, die neemt jaarlijks, verdubbeld ie ongeveer. Dus die gaat de komende jaren nog veel meer toenemen en is het precies zoals mevrouw net zei: Gaan we op deze manier onze kinderen blootstellen? Zowel meneer VdBoom als meneer Klapwijk (die heeft dus heel vaak ook gezegd) hebben beiden gezegd: we weten het niet. Dat is toch al meer dan genoeg reden om als verantwoordelijken in Nederland, dat je die taak hebt gekregen om verantwoording te nemen voor de samenleving. Als je het niet weet, gaat je toch niet "inhalen"? Dan doe je toch voorzichtig? Dus ik denk dat het aan de tijd is dat wij veel meer voorzorg gaan hanteren bij de draadloze technologie. en daar zit dus aan vast: informatie verstrekken aan de burgers, op scholen ed. En dus niet aan meneer Klapwijk (sorry meneer Klapwijk) overlaten, want u geeft eenzijdige informatie, u zegt het zelf. Vraagsteller: waar ik om vraag: is het maatschappelijk verantwoord, want ik eet ook wel eens iets, waarvan wordt aangegeven dat als ik er teveel van eet dan is het kankerverwekkend. - VGils: 4G blijft gewoon he, dat is 24/7. Dat gaat niet weg en er komen alleen maar meer zenders bij. De palen van 700 mHz, dat zijn sector antennes, die bestralen gewoon het gehele gebied. Alleen die "dozen" richten zich op de persoon die daarom vraagt op dat moment/belt. Algehele bestraling (dus de WiFi thuis) dat staat 24/7 aan. Vraagsteller: mogen we concluderen dat 3- en 4G ons veel gebracht heeft (denk aan 112 bellen), de voordelen en als je dat maatschappelijk bekijkt. Er zitten overal maatschappelijke nadelen aan: is dat dan in balans? - Dat is niet in balans, dat zegt ook de Raad van Europa bijvoorbeeld. Zowel meneer VdBoom en ik hebben niet één keer gezegd dat die techniek weg moet (ik ben zelfs techneut), die techniek moet niet weg, maar er moet bewustzijn komen van hoe om te gaan met deze techniek in plaats van het zomaar weer uit te breiden. Dat is heel iets anders dan dat we de vruchten hiervan niet zouden mogen plukken.

Voorzitten Grootenboer stopt de discussie: We kunnen hier nog avonden over praten en er volgt ongetwijfeld nog meer. Maar we hebben vanavond nog meer onderwerpen.

Zie HIER de gehele dialoogavond met alle presentaties, ook van de andere onderwerpen.


Bekijk de hele live-uitzending terug via: www.goeree-overflakkee.nl/videoverslagen.