Merkwaardige gang van zaken verbouwing Voorstraat Middelharnis

Middelharnis - De redactie van iGO.nl ontving berichten over een verbouwing die gaande is aan een pand in Middelharnis, sinds begin 2023. De interne verbouwing stagneerde echter al vrij snel en werd korte tijd nadat de aannemer was begonnen, stilgelegd door de toezichthouder van gemeente i.o.m. de beleidsmedewerkerhistorisch erfgoed (bij navraag: de enige beleidsmedewerker op de desbetreffende afdeling en dat voor de vele monumenten die ons eiland heeft!) van gemeente Goeree-Overflakkee. Tot op de dag van vandaag krijgt de huidige eigenaar –ondanks ingehuurde specialisten - het niet voor elkaar vooruitgang in de zaak te boeken. Al meer dan 500 dagen is het wachten op een vergunning van de gemeente. Dit kost, zo begrijpt u, veel tijd, geld en energie voor alle partijen. “En is dit het allemaal waard en willen we zo omgaan met elkaar?!” Lees meer >>

Rijksmonument

Voorstraat 3 is een rijksmonument dat al vele jaren niet meer verbouwd is en daarmee achterstallig onderhoud heeft en daardoor ook niet meer voldoet aan de woonbaarheidsvoorwaarden van deze tijd. De nieuwe eigenaar heeft professionals uit o.a. Middelharnis ingehuurd om aan de gang te gaan, de bedoeling was en is om alle niet historische interieuronderdelen die in het verleden aangebracht werden, te verwijderen en het pand te herstellen naar een historisch, levensloopbestendige woning die voldoet aan de wensen van de 21^e eeuw.

Vergunning!?

Voor een verbouwing aan de binnenkant van het pand is bij aankoop van het pand bij het omgevingsloket online [OLO] een check gedaan, of er een vergunning nodig zou zijn, en dat was volgens het OLO niet het geval. Dit is de normale gang van zaken, die de gemeente zelf adviseert. Aan de buitenkant van het pand zou niets veranderd worden. Echter, het omgevingsloket online [OLO] blijkt geen waterdicht systeem te zijn. Als je invult dat het een Rijksmonument is wijst het niet onmiddellijk door naar de gemeente voor overleg of vergunning. M.i.v. 1 januari 2024 is dit systeem dan ook vervallen en is er een nieuwe omgevingswet van kracht geworden. Als het oude systeem, na zoveel jaren, al niet goed functioneerde wat zal het nieuwe Digitaal Stelsel Omgevingswet [DSO] dan voor problemen kunnen gaan geven?  Dit blijkt één van de vele vragen die in dit dossier boven komt drijven.

Via het omgevingsloket online kwam er voor de aanvrager een duidelijk ‘NEE’ uit. Niet vergunning plichtig dus. Gemeente betwist dit echter, omdat er achteraf toch meer werk bleek te zijn aan het historische pand. De vraag is of de deskundigen al vantevoren hadden kunnen weten dat de verbouwing toch groter bleek dan begroot en ingeschat werd? Kun je een ander antwoord invoeren dan je verwacht of denkt te weten bij het aanvragen van een vergunning of voer je, naar eer en geweten in wat je weet en verwacht. En de tweede vraag is dan of de gemeente op deze wijze moet handelen, zoals zij handelt? Waarom is er in het afgelopen jaar geen serieus overleg gevoerd met bouwbegeleiding en de eigenaar om deze zaak vlot te trekken?    

Bouwstop

2 februari 2023 kwam de toezichthouder van gemeente Goeree-Overflakkee langs bij het pand, waar men aan het verbouwen was en deze heeft aan de beleidsmedewerker historisch erfgoed van de gemeente zijn verslag gedaan. Twintig dagen later, op 23 februari 2023, kwam de toezichthouder van de gemeente opnieuw kijken en toen hij zag dat er na zijn laatste bezoek, toch nog wat werkzaamheden waren verricht, heeft deze een mondelinge bouwstop ,zelfs met dwangsom, opgelegd. De bouwbegeleider uit Middelharnis had eerder gevraagd aan de beleidsmedewerker om te komen kijken zodat er in gesprek gegaan kon worden en een goed oordeel geveld, maar de beleidsmedewerker is [kon] toen niet [ge] komen. De werkzaamheden die verricht waren betroffen echter het stabiel achterlaten van het pand, want er bleken delen van de vloer en de balken rot, deze moesten worden vervangen en er waren delen van de dakspanten in het verleden ondeskundig verwijderd. Volgens de ervaren bouwbegeleider is deze hele gang van zaken erg vreemd, hij heeft dit nooit eerder meegemaakt: “Het is heel normaal dat je een pand stabiliseert, in dit geval van binnen. Je wilt immers geen ongelukken?!” Op 23 feb 2023 zijn de stukken voor de verbouw aanvraag ingediend en gepubliceerd onder nummer Z/23/204566. De in de brief van de gemeente genoemde afhandelingstermijn van 26 weken is reeds lang overschreden en bij de Woo stukken zat geen brief van de gemeente waarom deze termijn is overschreden.

Mail 6 februari 2023

Alle documentatie waar wij ons op baseren is voor iedereen die het interesseert bij ons via de mail (info@igo.nl) op te vragen, het gehele WOO verzoek is beschikbaar.  Een duidelijke verweerbrief richting de gemeente zullen we hierbij citeren:

 "Zoals aangegeven in ons gesprek, van jl. donderdag op het gemeentehuis, hebben wij alvorens de werkzaamheden ter hand te nemen de vergunningencheck gedaan om er zeker van te zijn welke procedure er doorlopen moet worden. Het betreft namelijk een monumentaal pand nummer 29768 met de volgende omschrijving: Pand uit de 17^e eeuw onder zadeldak en met gepleisterde puntgevel. Geprofileerde zijdekplaten. Er worden geen werkzaamheden uitgevoerd die het uiterlijk van het pand beïnvloeden. U begrijpt dat de opdrachtgever teleurgesteld is nu de werkzaamheden moeten worden gestaakt. In deze mail wil ik het verzoek om de werkzaamheden te staken nogmaals onder uw aandacht brengen, waarbij ik aanvullende argumenten naar voren breng. Ik vraag u deze argumenten mee te nemen in uw heroverweging om alsnog in beginsel de bereidheid uit te spreken dat de bouwstop niet geëffectueerd zal worden. Ik heb nogmaals via het OLO de vergunningscheck gedaan. In deze check heb ik aangegeven dat er alleen intern aanpassingen plaatsvinden (geen constructieve) die van buitenaf niet waar te nemen zijn. Ervan uitgaande dat de binnenkant niet onder de monumentenstatus valt, gezien de omschrijving van het monument, blijkt er geen omgevingsvergunning vereist. Zie bijlage. Verder staat er in de BOR, bijlageII, art. 3a het volgende: Zie eerste bezwaarschrift, later is gebleken, na het verwijderen van betimmeringen, dat er ingrijpende en ernstige gebreken zijn aan de houten draagconstructie, door achterstallig onderhoud en onzorgvuldige uitvoering destijds. Deze gebreken aan de draagconstructie moeten hersteld worden om het pand weer haar stabiliteit terug te geven. Uit de vergunningscheck blijkt dat voor het verbeteren/herstellen van de constructie geen omgevingsvergunning vereist is. Zie bijlage. Zie eerste bezwaarschrift van historisch waardevolle elementen is geen sprake. Mensen van het Streekmuseumzijn ter plaatse geweest en hebben dit eveneens vastgesteld. De aanvraag en het antwoord van het Woo verzoek bevestigen dit! Graag wil ik het voorstel doen om, in overleg met de buiteninspecteur te bepalen, of er een melding kan worden gedaan waardoor de gemeente formeel op de hoogte is dat de noodzakelijke werkzaamheden aan dit monumentale pand worden uitgevoerd..”

WOO-verzoek (Wet Open Overheid) door redactie

Waarom deze zaak in de schijnwerpers? Op de redactie komen helaas wel meer van dit soort onbegrijpelijke zaken van burgers met de handen in het haar ter sprake, maar deze zaak sprong er wat ons betreft uit. De verbouwing aan de Voorstraat in Middelharnis ligt, nu al meer dan 500 dagen stil en tot op heden is er geen enkele vooruitgang. Wij vragen ons af waarom dit zo moet gaan. Gezien de data van de stukken verloopt het allemaal moeizaam en gaat het erg traag. Trager dan zou moeten en iedereen wil, denken wij. We zien in de opgevraagde stukken inconsistentie in de adviezen en lange, overschrijdende wachttijden van de kant van de gemeente. Dan is het onze aandacht waard en daarom doen we in dit geval onderzoeksjournalistiek.

‍Gaat nergens over

Dat het een hele dure kwestie aan het worden is, is helder en volgens de professionals, die wij hebben gevraagd gaat het “echt nergens over”. iGO.nl heeft al jaren als motto en wil ook graag ”sámen Goeree-Overflakkee maken” en als we niet samenwerken, dan komen we er niet. We hebben dit dossier via een Woo-verzoek opgevraagd bij gemeente Goeree-Overflakkee. Als we alle stukken lezen komt er bij ons een vieze smaak in de mond. Ook komt de opmerking, die we helaas wel eens vaker langs horen komen “burgertje pesten en laten zien wie er hier desondanks de besluiten neemt”, ongewild bovendrijven in het hoofd. Dit is exact de reden dat we deze zaak hebben opgevraagd en voor het voetlicht willen brengen. Want het kan en mag niet zo zijn, dat de burger monddood wordt gemaakt of het uiteindelijk opgeeft omdat gemeente "toch niet luistert en zonder overleg doorgaat" en "doet wat ze wil". Hier ligt ons inziens een schrijnende zaak.

‍Gemeente staat in dienst van de burger

Bij de samenvoeging van de eilandelijke gemeenten is de destijds aanwezige pers gevraagd om te controleren dat de gemeente haar nieuwe motto serieus neemt: 'De gemeente staat in dienst van de burger'. We vragen ons oprecht af of dat motto bij deze verbouwing in het hoofd gehouden is. De redactie heeft zoals gezegd een Woo-verzoek, alle documentatie c.q. stukken aangaande deze verbouwing opgevraagd met betrekking tot dit dossier. De gemeente is verplicht dit binnen 4 weken te leveren, daarna mag er nog 2 weken uitstel gevraagd worden. Wat was echter het geval: we kregen het Woo-verzoek ruim 2 maanden (geen dagen of weken, maar maanden!) na de aanvraag binnen. Formeel gezien mogen we als redactie een schadeclaim bij de gemeente indienen voor de overschrijding van deze termijn. Gezien het voorgaande kunnen we ons niet aan de indruk onttrekken dat er of makkelijk met de belangen van de burgers wordt omgegaan of dat er een chronisch personeelstekort is. Twee zaken die dan de hoogste prioriteit van het gemeentebestuur zouden moeten krijgen. ‍

Terzijde

De beoordeling van een verbouwing van Rijksmomenten heeft de gemeente Goeree-Overflakkee naast de plaatselijke monumentencommissie mede in handen gegeven aan de Rijksdienst Cultureel Erfgoed [RCE]. Dat hoeft niet, want zeker niet alle gemeenten in ons land doen dat, een stad als Dordrecht bijv. regelt haar monumenten zelf. Maar dit is beleid van de gemeente Goeree-Overflakkee. De gemeentelijke monumentencommissie stuurt de aanvragen die zij heeft goedgekeurd door naar de gemeente, en daarna stuurt de gemeente de vergunningaanvraag met alle stukken door naar de RCE. In de afhandeling van de bouwaanvraag is de gemeente afhankelijk van de RCE. Gezien de tijdslijn van de verzonden en gekregen stukken blijkt dat deze Rijksdienst niet alleen een zwaar vertragende factor is, maar ook andere eisen stelt dan de gemeentelijke monumentencommissie. We merken geen eenheid van opvatting en beleid en dan komt willekeur om de hoek kijken. Het lukt de RCE ook niet om binnen redelijke termijnen de ingediende stukken af te handelen. Het zijn eerder maanden dan weken. En blijkbaar kan [of wil] de gemeente Goeree-Overflakkee geen invloed uitoefenen op de RCE om een aanvraag binnen een redelijke termijn te behandelen. Omdat de communicatie met de gemeente c.q. RCE en de bouwbegeleider niet naar behoren verliep heeft de eigenaar later in het proces een monumentenspecialist uit Ede, met méér dan 20 jaar ervaring bij het restaureren van monumenten ingehuurd. Ook hij heeft, bij navraag, moeite met de gang van zaken van de gemeente en de RCE zoals het bij dit pand gaat.

Gang van zaken 

De inhoud van de gegeven adviezen zijn wisselend en niet consistent. Dat blijkt uit de gekregen stukken. Zonder dit verder te omschrijven is dit te zien in de adviezen van voorjaar/zomer 2023 en later. Als laatste eiste de RCE in het voorjaar van 2024 een ERM bestek voor de verbouwing aan de binnenzijde van het pand. Het lijkt dat gaandeweg het spel, de spelregels worden aangescherpt. Volgens de gemeente was dat ERM bestek ‘staand’ beleid, iets wat niet uit eerdere adviezen is gebleken. Iets wat opmerkelijk te noemen is en zeker niet gangbaar. De bouwbegeleider en de monumentenspecialist hebben dit in elk geval niet eerder meegemaakt in een woning van deze omvang. Een opmerking van één van hen: ‘Er zijn grotere monumentale verbouwingen verricht, in panden van meer aanzien, met veel minder stukken dan dit pandje.’ Waarvan akte!

Rode draad

We herinneren u aan de rode draad die we door dit dossier zien lopen. Als betrokken professionals dit nog niet eerder hebben meegemaakt, dan is wat de gemeente hier van deze burger vraagt op z’n minst buiten proportioneel te noemen. De redactie is benieuwd waarom de RCE en daarmee ook de gemeente dit vraagt. Is een ERM bestek voor een inpandige verbouwing gangbaar en waarom dan maandenwachttijd? Werkt gemeente ‘ter goeder trouw’ of is hier een uitzondering gemaakt? Om hierachter te komen overweegt de redactie een Woo-verzoek in te dienen op dit thema bij alle monumentale panden van de afgelopen tien jaar op Goeree-Overflakkee. Was bij al die soortgelijke verbouwingen een ERM bestek verplicht en is deze ingediend als onderdeel van de vergunningaanvraag? We zijn benieuwd wat daaruit komt.

Sámen maken we Goeree-Overflakkee!

De insteek van het hele verhaal is dat de koper van het prachtig historisch pand aan de Voorstraat in Middelharnis, een inwendig gedateerd monument, op eigen kosten dit wil laten restaureren en behouden voor de toekomst. Waarom is er die rode, onbegrijpelijke draad die steeds weer opduikt in het verhaal en lijkt onze gemeente haar burgers tegen te werken in deze zaak? Sámen maken we toch Goeree-Overflakkee?!

We zwijgen nu nog over de kosten die gemeente in deze kwestie maakt, maar ook de eigenaar moet door deze gang van zaken veel extra kosten maken. Hij heeft zijn oude woning al meer dan een jaar extra aan moeten houden en alle kosten van bouwadviseurs, monumentenspecialistenen prijsstijgingen etc. komen ook voor zijn rekening. En als er nu groen licht wordt gegeven, moet volgens de procedure de vergunning nog zes weken ter inzage voor de mogelijkheid tot het indienen van een zienswijze tegen het ontwerpbesluit, en daarna nog zes weken voor de mogelijkheid van een beroepsprocedure. Daarna is de vergunning onherroepelijk en mag de verbouwing verdergaan. Dus nog zeker drie maanden wachttijd. Kortom, een drama!

Nogmaals de rode draad

Het is niet te ontkennen dat bij het lezen van dit dossier de indruk gewekt wordt dat de gemeente zoekt naar dingen om het de desbetreffende eigenaar van Voorstraat 3 in Middelharnis lastig te maken. Uit de correspondentie blijkt helaas niet dat er gekeken is hoe deze investerende burger geholpen kan worden en men tot een oplossing kan komen, eerder lijkt het tegenovergestelde het geval. Dit staat haaks op het motto van de gemeente dat ze in dienst van de burger staat. De redactie valt steeds weer de rode draad op die het onbegrijpelijk handelen van gemeente in dit dossier laat zien. Het lijkt op een “eigen – wijze” en niet op een constructieve manier van communiceren door gemeente, en bij elkaar duurt dit heleverhaal al meer dan 500 dagen. Is dat dan de bedoeling?

Geen commentaar

De eigenaren van het pand wilden geen inhoudelijk commentaar geven en buiten de publiciteit blijven.

Vragen– Waarom deze vragen?

De vragen aan de gemeente die opkwamen uit het opgevraagde WOO-verzoek zetten wij op een rijtje en vragen uiteraard aan de gemeente die te beantwoorden:

·         Hoe ziet u in dit dossier uw dienstbaarheid aan de burger terug?

·         Vindt u dat er, vanaf de kant van de medewerker[s] vangemeente constructief te werk is gegaan in deze casus?

·         Het pand aan de Voorstraat te Middelharnis had onzes inziens, allang bewoond kunnen zijn. Denkt u dat de hele procedure vlotter had kunnen gaan als de communicatie vanuit de gemeente beter was geweest?

·         U antwoordt in de vergelijking met het pand aan de Voorstraat te Sommelsdijk heel zakelijk, dat het niet helemaal vergelijkbaar is en daarom afgedaan. Dat is, onzes inziens tekort door de bocht en een dooddoener ’naar de letter van de wet’, richting de burger. Niet echt behulpzaam en oplossings gericht. De ‘geest’ echter van de vergelijking is er natuurlijk wel. Waarom geeft de gemeente daar geen antwoord op of uitleg over naar de desbetreffende hulpvrager?

·         Hoe kijkt de gemeente aan tegen een eventuele aanvraag van een Woo-verzoek over “het staand beleid” van de gemeente in de afgelopen 10 jaar, in vergelijkbare casussen, zoals hierboven genoemd om een betrouwbaarder vergelijk te maken met deze casus, m.b.t. het optreden van de gemeente Goeree-Overflakkee.

·         Kan de gemeente garanderen dat bij het opvragen van vergelijkbare casussen in de afgelopen 10 jaar geen opvallende verschillen zullen worden aangetroffen in de aanpak ten aanzien van dit dossier?

Hoor en wederhoor

Uiteraard heeft de redactie aan gemeente Goeree-Overflakkee een reactie opbovenstaand schrijven gevraagd, om hoor- en wederhoor toe te passen.

-> Reactie van gemeente Goeree-Overflakkee:

Een algemene reactie deze keer, want de gemeente neemt geen persvragen in behandeling over individuele gevallen. Wel willen wij benadrukken dat de verbouwing van een monument met de grootst mogelijke zorg moet worden uitgevoerd. Toezicht en handhaving hierop is ook een verplichting van de gemeente.

Het behoud van (rijks)monumenten is van groot belang voor de culturele en historische waarde van onze gemeente. We willen dat monumenten ook in de toekomst behouden blijven voor de generaties na ons. Daarom adviseert de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ons bij (ingrijpende) wijzigingen van monumenten. Als gemeente hebben we de plicht afwegingen te maken die goed zijn voor iedereen (algemeen belang). Het is belangrijk dat we daarin de juiste stappen en procedures volgen. We proberen dit snel én goed te doen, om zo recht te doen aan de goede zorg voor de monumenten. We hebben daarbij oog voor de eigenaar, maar het is ook onze verantwoordelijkheid het belang van het behoud van een rijksmonument voor ogen te houden.