Column Lucas Hartong

1 december 2023, Sommelsdijk - Lucas Hartong schrijft ! 'De afgelopen dagen mocht ik als oud-politicus en commentator bij diverse media kanttekeningen plaatsen bij de verkiezingsuitslag. ‘Duiding' noemen ze dat. Bij Radio1 werd ik keurig ontvangen, maar de toon was duidelijk: Wilders was ongrondwettelijk bezig en discrimineerde, hoe meegaand hij zich nu ook opstelde. Dat hij meerdere keren luid en duidelijk had verklaard die Grondwet volledig te zullen respecteren leek niet relevant...' Lees meer in de Column 'Democratie ' van Hartong hieronder >> Democratie Tsja, waarover valt deze week anders een column te schrijven dan over de afgelopen verkiezingen? Het zal u niet ontgaan zijn dat we in een nieuwe politieke werkelijkheid terecht zijn gekomen. De PVV van Geert Wilders die met een landslide de grootste is geworden, NSC van Pieter Omtzigt dat met heel veel zetels de Tweede Kamer binnen dendert en Caroline met haar BBB die ook stevig aan de weg timmert. De VVD speelt hard-to-get onder het mompelen van ‘ons past bescheidenheid met tien zetels verlies'. De PvdA en GroenLinks achterbannen gaan op de social media rollebollend over straat wegens ‘de mislukte samenwerking'. Nu ben ik het daarmee electoraal gezien geheel eens; het is lang geleden dat links zo slecht heeft gescoord bij verkiezingen. De speciaal uit Brussel overgekomen lijsttrekker van PvdA/GL huilde op de verkiezingsavond direct al dikke krokodillentranen over de winst van de eh… winnende partijen. We moesten ‘de verbinding zoeken' en ‘elkaar vasthouden'. Helaas zei hij datzelfde een paar weken geleden niet, toen het Palestijnse antisemitisme over de Nederlandse straten galmde en onze Joodse medeburgers vol verbijstering terug moesten denken aan de oorlogsjaren. Burgers die om hun moverende redenen op de winnende partijen stemden konden rekenen op publieke afwijzing, bespotting en soms zelfs ronduit intimidatie. Ambtenaren die de eed op de Grondwet aflegden gingen over tot een spontane demonstratie wegens de verkiezingsuitslag, hoewel er uiteindelijk maar een enkeling kwam opdagen. De afgelopen dagen mocht ik als oud-politicus en commentator bij diverse media kanttekeningen plaatsen bij de verkiezingsuitslag. ‘Duiding' noemen ze dat. Bij Radio1 werd ik keurig ontvangen, maar de toon was duidelijk: Wilders was ongrondwettelijk bezig en discrimineerde, hoe meegaand hij zich nu ook opstelde. Dat hij meerdere keren luid en duidelijk had verklaard die Grondwet volledig te zullen respecteren leek niet relevant. Dat Nederlanders zich -ongeachte ras of geloof- aan diezelfde Grondwet dienen te houden leek ook even niet van toepassing. In ons land is er vrijheid van meningsuiting en religie, zeker. Velen vergeten echter de komma en aanvulling die daarachter staat: ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet'. Niet alles kan gezegd en niet alle religieuze uitingen zijn zomaar toegestaan. Oproepen tot geweld zijn een duidelijk voorbeeld. Structurele schending van respect voor de persoonlijke vrijheid en gelijkheid van de vrouw eveneens. Nota bene het NRC bracht afgelopen zaterdag een keurig neutraal artikel over de verkiezingsuitslag en winst van Wilders. Een duiding welke mensen op zijn partij hadden gestemd en waarom. Geen kritiek, gewoon toelichting. Een verademing in het mediageweld van de afgelopen dagen. Pieter Omtzigt deed in een Volkskrant-interview ook een prima bijdrage. Hij gaf aan dat de verliezende partijen nog niet eens begonnen zijn met een analyse waarom zij verloren. Ik denk dat het een ideologische deformatie is: bij links hebben de anderen altijd schuld en de hand gaat zelden in eigen boezem. We gaan een spannende tijd tegemoet. Er volgt nu een heel proces van formatie, waarbij partijen gaan bekijken of ze samen een regering kunnen vormen. Er is een prima begin gemaakt met de keuze van Ronald Plasterk als verkenner. Gezien de programma’s van PVV, NSC, BBB en VVD lijkt me dat inhoudelijk gezien een goede combinatie, waarbij alle betrokken partijen hun inbreng kunnen doen. In coalitieland Nederland blijft het daarbij geven en nemen. Ongetwijfeld zullen allerlei linkse types zo’n formatie willen frustreren. Geef ze eens ongelijk, vanuit hun perspectief bekeken. Wat mij betreft mag je echter boos en verdrietig zijn over het verlies van jouw partij en mag je je vocaal gepast laten horen waar je maar wilt, maar vergeet daarbij niet dat we nog steeds in een democratie leven en keurig verlopen verkiezingen met een duidelijke uitslag respecteren. Lucas Hartong