Column Johan K. Nooitgedagt - Het water de baas!?

21 april 2023 - In overleg met de Nederlandse Vissersbond publiceert de redactie van Koole Media Service de columns van Johan K. Nooitgedagt (Voorzitter Nederlandse Vissersbond) onder rubriek 'Column' op iGO.nl. Johan: 'Nederland is niet veel meer dan een grote rivierdelta (..) De strijd met het water maakt een belangrijk deel van onze identiteit uit. Daar komt ook onze rotsvaste overtuiging uit voort dat we in de toekomst het water altijd de baas zullen blijven. Klopt dat historische beeld eigenlijk wel? ' Lees hieronder de hele column van Nooitgedagt >> Column: Het water de baas!? Nederland is niet veel meer dan een grote rivierdelta. Dat lees ik in een mooi boek over ‘de drijvende kracht van Nederland’. Een heel mooi boek en vol met aanbevelingen voor degene die wil weten hoe het allemaal in elkaar steekt. Deze ‘Historische Wateratlas NL’ laat zien dat de huidige vorm van ons land en de indeling in natte en droge delen eigenlijk nog maar heel jong is. Eén van de grootste afvoerputten van Europa. De strijd met het water maakt een belangrijk deel van onze identiteit uit. Daar komt ook onze rotsvaste overtuiging uit voort dat we in de toekomst het water altijd de baas zullen blijven. Klopt dat historische beeld eigenlijk wel? Waar komen die oprukkende zee en die kolkende rivieren toch steeds vandaan? Tegen wie vechten we eigenlijk al die eeuwen? De Delta Het bijzondere van een delta is dat het water altijd van twee kanten komt: vanuit de zee en, via de rivieren, vanuit het achterland. Eigenlijk van vier kanten, want de regen en het grondwater zijn er ook nog. Er is nogal wat nodig om dat te beheersen. Je kunt in de historische bronnen zien dat deze factoren door de jaren de voorwaarden waren voor het succes van het watermanagement. Om te beginnen is dat het technische vernuft (van molengangen tot stormvloedkeringen) dat ervoor zorgt dat er ver onder de zeespiegel miljoenen mensen kunnen wonen en werken. Minstens even belangrijk was het polderend en organiserend vermogen van onze voorouders. De ‘Historische Wateratlas NL’ brengt onze eeuwenlange worsteling met nat en droog op overzichtelijke wijze in kaart. Daarmee schept de atlas de nodige helderheid over de hoofdlijnen van het verhaal van Nederland Waterland. Het land waar het water vriend en vijand tegelijk is en voor van alles en nog wat kan worden ingezet: energie, transport, landsverdediging en nog heel veel meer. De techniek en organisatie van onze waterstaat lopen als twee rode draden door deze atlas. Eigenlijk is Nederland daarmee onlosmakelijk opgegroeid en waar water is zit ook vis! Doggerland (Doggersbank) verdronken in de Noordzee De Doggersbank blijft de herinnering aan het verdronken gebied, zeker dankzij de zeeslagen die hier geleverd zijn. In deze atlas is een kaart opgenomen van het jaar 1781. Daar is de Doggersbank op weergegeven. Op de kaart is de Bruine Bank te zien, een dertig kilometer lange zandbank voor de Britse kust. Aannemelijk is dat de bank deel uitmaakte van Doggerland. Zij ligt nu zo’n 100 mijl ten Zuiden van de Doggersbank. Over deze visgronden zijn oorlogen gevoerd en de strijd is naar de huidige werkelijkheid nog niet geluwd. Beschermde gebieden Tijdens het schrijven van deze column zijn vissers/bestuurders tijdens het Noordzee overleg druk aan het strijden om zowel de Doggersbank als de Bruine Bank open te houden voor de kottervisserij. Waar oorlogen gevoerd zijn om visserijrechten en alles er omheen zal de visserij nu zelf worden afgesloten van haar toetreding tot deze historische viswateren. Het is allemaal te triest om waar te zijn. Eigenlijk is er destijds bloed gevloeid terwijl we het nu door middel van een pennenstreek in een Noordzee Overleg moeten opgeven. Er zijn zoveel historische gebeurtenissen geweest omtrent de wateren van Nederland. Daar werd voor gevochten naast het feit dat de zee haar gedrag zelf ook grillig was. Wat te denken van de voormalige Middelzee die een opening was van Noord Friesland, langs Leeuwarden tot aan Sneek. Niets zo veranderlijk als de natuur en daar is altijd visserij geweest. De natuur die we nu nog hebben in Nederland is gemaakt. Dat is van toepassing op de Waddenzee (baggeren en zandsuppletie) tot aan de Zeeuwse Delta (Deltawerken). Duidelijk is dat een Afsluitdijk in het huidige tijdsgewricht van de Wet Natuurbescherming niet aangelegd zou mogen worden. Het lijkt er op dat we allemaal frustraties hebben over zaken die voorheen normaal waren en nu worden vertaald in maatregelen om aan de ‘knop visserij-beperkingen’ te blijven draaien. Dat vraagt om een relativering tussen menselijk medegebruik en de werkelijkheid van de oorsprong van de (thans gecultiveerde) natuurgebieden. Johan K. Nooitgedagt